Облыс туралы жалпы мәлімет
Қостанай облысы Солтүстік Қазақстанда орналасқан, 1936 жылы құрылған. Облыс республиканың 4 басқа облыстарымен шекараласуда (Ақтөбе, Қарағанды, Ақмола және СҚО) және Ресей Федерациясының 3 облысымен (Орынбор, Челябі, Корған).
Облыс орталығы – Қостанай қаласы, 1979 жылы құрылған, Тобыл өзені жағасында орналасқан.
Мазмұны
- 1 Тұрғындар
- 2 Рельеф және климат
- 3 Қостанай облысының аудандары
- 4 Коммуникациялар
- 5 Әлеуметтік сала
- 6 Дереккөздер
- 7 Сыртқы сілтеме
Тұрғындар
Облыста 100-ден астам ұлт өкілдері тұрады. 2008 ж. 1 қаңтардағы дерек бойынша облыс тұрғындарының саны 892.4 мың адам, олардың ішінде 34,9% қазақтар, 41,2% - орыстар, 11,9% - украиналықтар, 3,8% - немістер, қалған 8,2% - басқа ұлттар.
Рельеф және климат
Облыстың аумағы салыстырмалы алғанда тегіс рельефті. Солтүстік батыс бөлігі – сібірдің ойпатты жері, оңтүстік шығысы - шетін орынға ие болады, оңтүстігінде үстірт Торғай орналасады; облыс батысында — бұйра жазық үстіртпен оралдың ар жағындағыны, ал оңтүстіктік - батыста Сарыарқа қырқалары. Өкпек континенттік климат және аса қуаң. Қысы ұзаққа созылады, аязды, күшті желді және қарлы боранды, жазы ыстық әрі құрғақ жаз. Жауын-шашынның жылдық түсімі облыс солтүстігінде 250-300 мм және оңтүстігінде 240-280 мм. Даму кезеңі дәуір 150–175 тәулік солтүстікте және 180 тәулік оңтүстікте.
Облыс кенге және ормандарға бай.
Қостанай облысының аудандары
- Алтынсарин ауданы
- Амангелді ауданы
- Әулиекөл ауданы
- Денисов ауданы
- Жангелді ауданы
- Жітіқара ауданы
- Қамысты ауданы
- Қарабалық ауданы
- Қарасу ауданы
- Қостанай ауданы
- Меңдіқара ауданы
- Наурызым ауданы
- Сарыкөл ауданы
- Таран ауданы
- Ұзынкөл ауданы
- Федоров ауданы
Коммуникациялар
Облысты халықаралық «Екатеринбург–Алматы» автокөлік жолы кесіп өтеді. Теміржолдың ұзындығы – 1452,3 шақырым, автожолдардың ұзындығы – 9514,3 шақырым, газ құбырлары – 2491,4 шақырым, жылу құбырлары – 778,8 шақырым, су құбырлары – 5937,1 шақырымға созылады. 2004 жылы еліміздің батыс бөлігіндегі теміржолдарды жалғаған «Алтынсары–Хромтау» теміржолы салынған.
Жер қойнауы пайдалы қазбаларға өте бай: магнетиталық және оолиталық темір рудасы, боксит, қоңыр көмір, асбест, отқа төзімді және кірпішті саз балшық, цементті және косынды әк тас, песок, құрылыс тастары және т.б. Магнетиталық руда мен құба темірдің жалпы қоры 15,7 млрд. тоннаны құрайды. Пайдалы қазба мен минералды шикізаттың 400-ге жуық кен орындары бар: 68 – жерасты сулары, 19 боксит кен орны ашылды, 7 – алтын және бір-бірден - күміс пен никель.
Су ресурстары. Өзен жүйесі сирек. Облыс төңірегінде 300-ге жуық ұсақ өзендер ағып жатыр. Ең ірі деген өзендер – Тобыл (800 км облыс шеңберінде) және Торгай өзені (390 км). Тобыл өзенінде Тобылдың жоғарғы, Қаратамар және Амангелдінің су қоймалары орналасқан. Облыс аумағында 5 мыңнан астам көл бар. Олардың ең ірілері: Құшмұрын, Теңіз, Қойбағар, Ақкөл, Сарыкөл, Алакөл және т.б.
Топырақ. Облыс топырағы ауыр механикалық құрамымен ерекшеленетін сортаң және тұзды қара және сарғылт топырақ. Тың жерді игеруге байланысты барлық жер жыртылған. Облыстың солтүстік бөлігінде түрлі шөпті өсімдікті, қайыңды-көктеректі және қарағайлы орманды (Арақарағай, Аманқарағай) қара топырақ; орталықта – түрлі өсімдікті, қарағайлы орманды – Науырзымқарағай, қорық ұйымдастырылған, сарғылт топырақ; оңтүстік бөлікте – бетегелі және жусан өсімдікті ақшыл-сары топырақ.
2004 жылы «Алтынсарин – Хромтау» темір жол торабы енгізілді. Бұл темір жол облысымызды батыс республика аумақтарының сауда нарығына шығуға мүмкіндік береді, Орта және Солтүстік республикалар аумағынан жүк тасымалдау қашықтығын қысқартады, Ақтау порты арқылы өтетін экспорт тасымалы жүктерінің ұзақтығын қысқартады.
Уикипедия
http://www.kostanay.gov.kz