Газет-журналдары

Италия мемлекетінің бұқаралық ақпарат құралдарының дамыған батыс еелдерден айырмашылығы: онда ақпараттық қоғам мен БАҚ байланысы ғаламдық контекске негізделген. 1997 жылы Италия өкіметі телерадиобағдарлама, газет, журналдарды әлемдік БАҚ тенденциясы негізінде қарастырады. Қазіргі Италия басылымдары халықаралық деңгейде қалыптасса да, өзінің таралуы жағынан артта қалып келеді. Өткен ғасырдың соңында Италиядағы таралымы ең көп газет миллиоңдық «Секоло» («Ғасыр») еді. Ол 200000 данамен шығып тұрған. 1946 жылы Италия Республикасы болып жарияланып, бұлқаралық ақпарат құралдарына көп өзгерістер енгізді. Италияның ең ірі қалаларында күнделікті газеттеріне сұраныс деңгейі жағынан жоғары болды.

Италияда күнделікті газеттердің 3/2 бөлігі халық тығыз орналасқан солтүстік аймақта шығып тұрған. Италияның 2009 жылдағы көрсеткіші бойынша іБзетгфдің түрлері де таралу масштабы да және дизайны жағынан ХҮІІ ғасырмен салыстырсақ айырмашылығы жер мен көктей. Бүгінгі таңда БАҚ арқылы көптеген жетістіктерге толы Италия баспасөзі жүйесінде ақпараттық газеттермен қатар, арнаулы газеттердің үш категориясы тіршілік етуде.

Италия журналистикасында саяси басылымдардың орны ерекше. Мысалы, республикалық партияның екі күнделікті газеті болса «Джорнале дель пополо», «Италиа дель пополо», Италия социалистік партиясының елу шақты мерзімді басылымы бар. Олардың ішінде «Аванти», «Темпо», «Маттио», «Республиканың» беделі жоғары болды. Клерикалдардың әр қалада шығатын күнделікті газеттері бар және олардың арасында Ватикан үні - күнделікті «Оссфваторе романының" орны айрықша. Себебі, ол басылым ағылшын, испан, португал тілдерінде шығады. Оған қосымша газетті барлық елдердің эпископтары, діндар адамдары алдырыпты.

Арнаулы басылымдардың екінші тобы іскер адамдарға арналған экономикалық газеттер құрайды. Экономикалық басылымдарга оқырмандар сұранысының өсуі, таралымның көтерілуі әсер етті. Негізгі экономикатык басылымдар: «Италия Оджи», «Оре 12», «Соле 24 оре», «Мессаднеро», «Джорнале» т.б. әрқайсысының әр дүйсенбі сайын шығатын арнаулы қосымшасы бар. Басыльм Италияның күнделікті басылымдар жүйесін ақпараттық және арнаулы деп бөліп қарастыруга болады. Итатия газеттерінің түрі туралы мәселе әлі де даулы, басы ашылмаған жайт. Көпшіліктің пікіріне сүйенсек, бұл елдің ақпарапық басылымдарын «аралас» - газеттер түріне жатқызуғы болады. Аралас газеттердің деңгейі әртүрлі: солтүстіктің газеттері сапалық газеттер болуға ұмтылсы, оңтүстіктің газеттері танымал болуга ұмтылатын сияқты көпшілік газеттердің құрылымы ұқсас.

Италия басылымдарының саяси ақпараттар беруде қара түнекті қаптатып жазатынын, жаңалыктарды беруде де тосын оқиғаларға: жер сілкіну, су қаптау, қылмыс, бақытсыз жағдайларға көп жүгінетінін зерттеушілер көп сынайды. Сондықтан, кейбір мамандар, теледидар ғасырында газетті жеңіл оқылатындай егіп жағдай жасау керек деп ұсыныс айтады. Қазіргі газеттер осы тәсілге көшкен сыңайлы. Кейбір басылымдар бірінші бетке атақты әншілердің жаңа дискілері туралы жазуды жөн көрсе, кейбірі саяси жаңалықтарды басады. Журналистика дәстүрі бойынша бірінші беттің астына берілетін романдардан үзінділердің орнның ақсүйектердің, өнер жұлдыздарының өмірінен берілетін хроника иемденген. «Республика» газетінің бір нөміріңде тележүргізуші Пиппо Бауда мен әнші Кати Ричареллидің үйлену тойлары туралы хабарлаған. «Саясатқа көбірек жүгінетін күнделікті газеттердің оқырманы шектеулі, ал иллюстрациялық апталықтардың таралу ауқымы кең. Соңғы жылдары баспа шығыңдарының күрт өсуі, жарнамадан түсетін табыстың азаюы Италияда күнделікті газеттердің бағасын көтеріп жіберді», -дейді зертгеушілер.

Дереккөз: Шындалиева Меңдігүл

"Шетел Журналистикасы"

Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға