©El.kz

«Таза Қазақстан» – экологияны емес, сана тазалығын қажет ететін науқан

28.06.2025 10:08 493

«Таза Қазақстан» – бірнеше жылдан бері жүргізіліп келе жатқан экологиялық бастама. Әдетте көктем мен жаз мезгілінде бұл атаумен ел аумағында сенбіліктер, тазалық шаралары, ағаш егу жұмыстары ұйымдастырылады. Бірақ бұл бастама жыл сайын қайталанып, бірақ қоршаған ортаның ластану деңгейі сол күйінде қала берсе, біз шынымен неге қол жеткізіп отырмыз деген сұрақ туындайды, деп хабарлайды El.kz интернет порталы.

Науқанның форматы мен ауқымы

«Таза Қазақстан» акциясы – тек қала мен ауыл көшелерін, жол жиектерін қоқыстан тазартуға бағытталған шара емес. Ол, ең алдымен:

  • тұрғындардың экологиялық мәдениетін арттыруға;
  • қоғамның табиғатқа жауапкершілікпен қарауына;
  • жергілікті билік пен жұртшылықты бірлесіп әрекет етуге шақыруға бағытталған.

Шараға экология министрлігімен қатар әкімдіктер, еріктілер, мемлекеттік және жеке ұйымдар қатысады. Мәселен, 2024 жылы бұл бастама аясында 4000-нан астам экологиялық акция, 2 млн-ға жуық ағаш отырғызу, 100 мың тоннаға жуық қалдық жинау мақсаты қойылған.

Жүйелі мәселе: экология тек бір күндік шарамен шешіле ме?

Жүйелі өзгеріс үшін бір реттік сенбіліктер жеткіліксіз. Ал қалдық өңдеу мен сұрыптау жүйесі әлі де нашар дамыған. Қазақстанда тұрмыстық қалдықтардың 85-90%-ы әлі де полигондарға кетеді. Жинаудан бұрын сұрыптау маңызды.

Экологиялық заңнаманың әлсіз орындалуы жасыл желекке зиян келтірушілер немесе қоқыс тастаушыларға қатысты шаралар сирек әрі селқос қабылданады.

Көптеген өңірде арнайы жәшіктер, сұрыптау орындары, заманауи полигондар жеткіліксіз. Ауылдық жерлерде қоқысты жинау түгілі, шығару жүйесі де дұрыс жұмыс істемейді.

«Таза Қазақстан» нені білдіруі тиіс?

Егер біз «Таза Қазақстан» деген сөзге тек физикалық тазалық ретінде емес, кең мағынада қарасақ, ол:

  • таза ауа, таза су, таза топырақ;
  • таза ой, таза қоғам, таза саясат;
  • жемқорлықсыз, әділ басқару жүйесі;
  • ақпараттық және рухани тазалық ұғымдарын қамтуы тиіс.

Яғни, бұл экология ғана емес, қоғамның жалпы мәдени, саяси және рухани саулығының индикаторы болуы тиіс.

Қорытынды

«Таза Қазақстан» – мағынасы кең, әлеуеті үлкен бастама. Алайда бұл науқан бір реттік «көзбояушылық акцияға» айналса, қоғамда сенімсіздік пен немқұрайлылық артады.

Сондықтан мемлекет пен қоғам үшін ең маңыздысы – экологиялық мәдениетті қалыптастыру, инфрақұрылымды жүйелі дамыту және табиғатқа деген құрметті ұрпақ санасына сіңіру.

Тазалық – тәртіптен, тәртіп – санадан басталады. Ал «Таза Қазақстан» тек табиғаттың ғана емес, азаматтық сана мен қоғам көзқарасының тазалығы арқылы жүзеге аспақ.