Oset halkının masa arkasında gözlediği 10 temel görgü kuralları

Her ortamda kendisini iyi bir taraftan göstermek isteği nezaket, kibarlık, kısaca edep belirtisidir. Tabii ki, çevredekilere olumluniteliklerini sergilemekle, adam sadece kendisini değil, hem de kendi halkının özelliklerini göstermiş olur.

Kazak halkının en başlıca görgüsünün yaşlılara saygı ve küçüklere hürmet olduğunu söyleyebiliriz. Yanı sıra, misafire saygı gibi birçok başka özellikler de vardır. Bunlardan en başlıcası – masa arkasında nezaketsizlik sergilememektir. Masa arkasında herhangi bir uygunsuz eylem Kazakistan’da yaşayan Osetler arasında da kabalık sanılır. Masa arkasında edep kuralları Kazaklar gibi Osetler için de yüksek değerlendirilmektedir. Masa arkasında Osetler on görgü kuralına kesinlikle uyarlar.

1. Kurulmuş masa – kutsal bir yerdir. Masa arkasında kavgaya ve küfre yol verilmez. Masa arkasında oturanlar birbirleri ile anlaşmazlık, küfür etmezler. Masa arkasında hem de köpek, eşek gibi pis hayvanlar anılmaz. Osetlerde dede ve torun, baba ve oğul, amca ve yeğen, kaynana ve damat, kardeşler (eğer bunlar arsında büyük yaş farkı vardırsa) bir masa arkasında oturmazlar. Bu görenek bozularsa, küçüklerin yaş ve hususca büyüklere saugısının bozulduğu sanılır.

2. Eğer bir bayram sırasında eve diğer misafirler gelirlerse, ev sahibi (yaşlı erkek) yaşına bakmaksızın büyük yerinde oturmak hakkına sahiptir. Eğer evde büyük bir şenlik veya düğün olarsa, ev sahibi masa arkasında hiç oturmaz. O, misafirlere yüksek kaliteli özen verilmesini sağlar. O, törende yer alan eksiklikleri düzelter, kendi yorum ve önerilerini verer.

3. Sarhoş oluncaya kadar alkol içmek yasaktır. Herbir misafir kabul edilmiş görenek ve kuralları dikkata almak ve kendisini zamanında sınırlamak zorundadır. Oset göreneklerine aykırı olarak alkolu azacık olsa bile kötüye kullananlar, birincil gelenekleri bozmuş sanılırlar. Alkol kabul etmeğen bir Oset hiç zaman suçlu değildir, kötüye kullananlar ise her zaman utanmış olurlar.

4. Masa arkasında sigara içenler başkalarına saygısızlık sergiler. Bu, osetler ve başka Müslüman halkları için uygun değildir. Eğer sigara içmek gerekiyorsa, Osetler her zaman yaşlılardan üç istek üzerine, masadan kalmak izni isterler. Ancak bundan sonra sigara içmek ihtiyaçını karşılamak olur.

5. Boşuna masanın etrafında dolaşmak masa arkasında oturanlara ve yaşlılara saygısızlık sergilemektir. Yanı sıra yaşlıların izni olmaksızın masadan kalkılamaz. Bu – görgünün bozulmasıdır.

6. Eğer misafir geç kalmıştırsa, Osetlerin geleneğine göre, yaşına bakmaksızın, o, masanın sonunda, yani künçünde oturacaktır. Bu nezaket sergilenmesidir. Eğer misafir uzaktan gelmiştirse, o, yaşlılarla selamlaşar, sık sık şenlik törenlerinde buluşmak arzusunu söyler. Yaşlılar ona “buluşmak şerefine” kadeh sunarlar. Misafir, kendi arzularını bildirdikten sonra, kadehi içer ve kendisine gösterilen herhangi bir yerde oturar. 

7. Ziyafete uygun olmayan elbisede gelmek yasaktır (kısa elbise, spor giyimi ve b.). Elbiseden başka, misafirler arasında davranış görgülerine dikkat edilmelidir. Örneğin, biriyle tartışmağa, onun gururna dokunmağa, sert sözler söylemeğe, yaşlılarla çekişmeğe, erkekeler oturan masaya kendisi ile çocuk götürmeğe ve b. izin verilmez.

8. Eğer yaşlı biri dileklerini söylemek için ayağa kalkıyorsa, başkaları da kalkmak zorundadır. Ancak küçüklerden biri kalkmayabilir (sanki masanın “muhafizi” gibi). Yaşlı kişi dileğini söyleyerek kadehini içip yerine oturtukta ise, “masanın muhafizi” ayağa kalkar. Böyle bur kuralın ancak Osetlerde olduğunu söylemek yanlış olmaz.

9. Oset kutlamalarında masaya kuş ve balık eti koyulmaz. Osetler bu ürünleri ulusal kutlamalrda kullanmazlar. Et yemeklerinin hepsi sığır ve koyun etinden hazırlanar. Oset kutlamalarında masaya domuz eti ve yemekleri de koyulmaz.

10. Oset kutlamaları şarkılar, şakalar ve eğlencelerle geçir. Bu özellikle gençler tarafından desteklenir. Ama geleneğe göre, onlar kendileri şarkı söylemeğe başlayamazlar. Yaşlılar başlar, geride kalanlar ise onlara koşulur. Bazen misafirler bu hakkı kendileri gençlere verir ve onlardan şarkı söylemeği ve herhangi bir enstürmanda çalmağı isterler. 

Kazak topraklarında yerleşmiş Osetlerin birçok görenekleri halkmızın görenekleri ile benzerdir. Sonuçta, onlar da bir Müslüman halkıdır. Bugün Osetler bizim aramızda yaşıyor ve kendi geleneklerini sıkıca koruyor, kendi görgüsü ile farklanıyorlar.

Zeynegül Jumabekova

Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға