Оразаның және Рамазан айының құндылығы

Рамазан – исі мұсылман қауымы үшін қасиеті ерекше айлардың бірі. Бұл айда барша мұсылман баласы сауабын тек бір Алладан үміт етіп, ауыз бекітіп, ораза ұстайды. 

Рамазан айының құндылығы туралы Имам Раббани хазреттері былай деген:

Мүбәрәк Рамазан айы өте қасиетті, мәртебелі. Бұл айда жасалған нәпіл намаз, зікір, садақа және бүкіл нәпіл ғибадаттарға берілетін сауап басқа айларда жасалатын парыздардың сауабына тең. Бұл айда жасалған бір парыз басқа айларда жасалатын жетпіс парыздай болады. Бұл айда ауыз бекіткен бір адамға ифтар беріп, ауыз аштырған адамның күнәлары кешіріледі. Жаһаннамнан азат болады. Сол ораза тұтқан адамның сауабындай сауап бұған да жазылады. Ораза тұтқан адамның сауабы да мүлдем азаймайды.

Бұл айда қол астындағыларға жұмыстарын жеңілдеткен, олардың ғибадат етулеріне жеңілдік жасаған әмірлер, басшылар да кешіріледі. Жаһаннамнан азат болады. Қасиетті Рамазан айында Расулуллаһ тұтқындарды азат ететін, мұқтаждардың барлық сұрағандарын беретін. Бұл айда ғибадат және жақсылық жасай алғандарға бүкіл бір жыл осы амалдарды жасау нәсіп болады. Бұл айға құрметсіздік еткендердің, күнә істегендердің бүкіл жылы күнә істеумен өтеді. (Бұл айды ғанибет, мүмкіндік деп білу керек.) Қолдан келгенше ғибадат ету керек. Аллаһу та’аланың разы болған істерін жасау керек. Бұл айды ахыреттің бақытына қауышу үшін мүмкіншілік деп білу керек.

Ораза неліктен жыл сайын әр түрлі мезгілдерге ауысып отырады?

«Норо вегетатив» жүйесі мен тепе-теңдік бұзылғанда «парасимпатин» жүйесінің қызметі артып, асқазан сұйықтығы мен гастрит гормондары көбейеді. Нәтижеде асқазан немесе аш ішекте жара пайда болады. «Норо вегетатив» жүйесіндегі өзгерістер жылдың әр мезгілінде, әсіресе, көктем мен күз айларында белең алады. Асқазан жарасы аштық ауруларымен байланысты болғандықтан бұндай диета ораза секілді жылдың әр мезгілінде ұсталғаны дұрыс. Әр түрлі жеміс пен тағам үшін белгілі мезгілдер бар. Адам әр түрлі уақытта диета ұстау арқылы сол мезгілдегі тағам мен жемістен бой тартуға үйренеді. Бұл адамды түрліше аурулардан сақтайды. Кейде ауру мен тағам арасында бір-біріне кері ықпал етушілік болатыны белгілі. Айталық, ащы бұрыш, қышқыл, тұз араласқан тамақтар теріге кері әсер етеді. Аллергиялық аурулар да түрлі тағамдарға байланысты. Түптеп келгенде адамның әр түрлі уақытта, әр түрлі мезгілдің тағамдарына қарсы диета ұстауы оны осындай аурулардан сақтайды. Туғаннан өлгенге дейін тынымсыз ас қорытумен айналысатын ас қорыту жүйесінің жылда бір ай күндізгі уақыттарда дамылдап тынығуының қаншалықты пайдалы екені медицинада да мойындалған даусыз мәселе. Ораза жыл он екі айдың бір айында тек тынықтырып қана қоймай денені түрлі аурулардан да сақтайды.

Тамақтану режиміндегі бір айлық өзгеріс

Дененің бір ай бойы өзгеше бір тамақтану режиміне үйренуі оның ауруға қарсы тұру иммунитетін күшейтіп, қоректі толықтай сіңіріп пайдалануына жол ашады. Дененің күні бойы жеңіл жұмыс істеп, түні бойы жақсы тынығып демалуын қамтамасыз етеді. Ораза кезінде адамның шыдамдылық танытып, сабырлы болуы оның жеке кісілік қасиетінің қалыптасуында үлкен рөл ойнайды. Осы тұста қанның ішекке емес миға көп баруы адамның терең ойлай алу қабілетін шыңдап, әр затты өз қадір-қасиетіне қарай тану және айналада болып жатқан оқиғаларға лайықты баға беру қасиетін арттырады. Осы тұрғыдан қолға алар болсақ, осы түрге жататын диетаға яғни ораза ұстауға зәру екенімізді ұға түсеміз.

Оразаның медициналық сырлары

Ораза дененің бүкіл жүйелеріне әсер етіп, денсаулығын арттыратын қасиетке ие. Алайда тек денсаулықты жақсарту ниетімен ораза ұстау дұрыс емес. Ораза ұстаудағы басты ниет – Алланың әмірін орындау болуы керек. Ал адам денсаулығына пайдалары оның өзгеше жарылқауы мен жақсылығынан туындайды.

Жүйке жүйеге қалай әсер етеді?

Ауыз бекіткен кезде тамақтану қызметі азаятындықтан адам өзі де байқамастан біршама керексіз шаршаудан бойын аулақ ұстайды. Оған қоса әркім өзінің экономикалық күш-қуатына қарай сәресі мен ауыз ашар кезінде қажетінше витамині мол тағамдар жеуі, бір жағы шәхуат пен жыныстық құмарлықтың да арыны басылып тынығу үстінде болуы денедегі бүкіл жүйке жүйесіне оң ықпал етіп, оның саулығын күшейте түседі. Кей адамдардың ауыз бекіткен кезде ашушаң болуы өз нәпсісі мен мінезіне байланысты болмаса, жүйке жүйесіне ешқандай қатысы жоқ. Ораза ұстаған кезде бауырдың да тынығып, өзіндегі көптеген улы заттарды жоюы, жүйке жүйесін шаршап-шалдығу дертінен айықтырады.

Қан айналым жүйесіндегі өзгерістер

Ораза кезінде күндізгі уақыттарда қандағы холлестерин деңгейі төмендейді. Тамырдың жақтауларында бірігіп қалған ескі холлестерин қалдықтары бірте-бірте қан айналымына араласып қаттылығын жоғалтады. Әсіресе түстен кейін қан қысымы біраз төмендейтіндіктен, тамырлардағы қысымның азаюы себепті рахат күй кешу, демалу байқалады. Осыдан барып сол күннің ең бір қорқынышты ауруы «артериосклероз» (жүректің қысылуы және сал болу себептері) ораза мен дәреттің ортақ әсерімен жойылады. Өз басым жыл сайын ауыз бекітіп, ылғи да дәрет алып жүретін 300-дей қарт кісіге жүргізген зерттеуімде оларда титтей де болса артериосклероз кінәраты кездеспегенінің, жас мөлшері 65-тен асса да қан қысымы 12-ден аспағанына таңдана куә болдым. 

Жүрекке келсек, жүректің үстінде оған кері әсер ететін үш жақ бар: тамырдың қаттылығы, жүйкенің шаршауы, асқазанға ылғи да қысым түсетіндігі. Ораза ұстаған адам осының үшеуінен де зиян шекпейді. 

Ас қорыту жүйесі қалай жұмыс істейді?

Шыр етіп дүниеге келгеннен тіршіліктегі дәм-тұзы таусылып өлгенге дейінгі аралықта дамылсыз жұмыс істейтін  асқазан оразаның арқасында орташа есеппен күніне төрт сағат тынығады. Бұл оның өзіндегі кем-кетік жағын қайта дұрыстауына мүмкіндік туғызады. Ораза бауырдың жақсаруына тікелей әсер етеді. Дененің түрлі бөлігінде бауыр жүздеген міндет атқарады. Өтке май сіңіртуден бастап, ауруларға қарсы тұратын заттарды өндіретін барлық істерді, түптеп келгенде денедегі барлық химиялық жағдаяттар бауырдың ішінде өтеді. Бауыр өте сирек ауырады, бірақ міндеті көбейіп ауырлаған сайын өз қызметінде ақау сездіреді. Бүгінгі таңда дамыған медицина көптеген аурулардың басталу себебі, яғни дененің ауруға қарсы тұру иммунитетінің әлсіреуі негізінен бауырға күш түсу деп білуде. Ораза болса бауырдың күн сайын үш-төрт сағат тынығуын қамтамасыз етеді. Бұл бауыр қызметін тұтастай өзгертпегенімен оған шек қоя отырып баяу жұмыс істеуіне жағдай туғызады. Осылайша басқа мүшелер секілді бауыр да ораза кезінде тынығып, бір түлеп жаңарады. Дененің қорғану, қан химиясы және ас қорыту мүшесінің қызметі жақсара түседі. Оразаның тән саулығына тигізер игі ықпалы міне осындай.

Қан химиясы        

Дененің химиялық үрдістері ең алдымен қанда өтеді. Әр түрлі қоректік заттар мен қорғану заттары, тыныстау алдымен белгілі бір қан деңгейінде қайталанып отырады. Бұл заттар қоюланған сайын дене де соған сай белсенді әрекетке көшеді. Ауыз бекіткен адамдарда бұл заттар қатары көбеймейді. Оның ең төменгі деңгейде қалуы қандағы химиялық процестердің оңай жүруін қамтамасыз етеді. Әлсіздігін алға тартып ораза ұстамағандар өздеріндегі сол әлсіздікке ораза тұтпағандықтары себеп болып жатқанын біле бермейді. Өйткені әлжуаз адамдардың қанындағы химиялық процестер тепе-теңдік сақтауда қауқарсыздық танытады.

Жыныстық және зәр жүйесі

Мейлі жүйке жүйесінің тыныштығын қамтамасыз етуде, мейлі көз салу арқылы адамның тәнқұмарлық, нәпсіқұмарлық сезімдерінің оянуын тежеуде, тіпті жыныстық өмірді реттеуде де ораза өте үлкен рөлге ие. Тағамның күйген қалдықтарын бүйректің сүзіп тазартатындығы, сондай-ақ оны үздіксіз атқаратындығын ескерер болсақ, ораза ұстаған адамның төрт сағат ішінде жақсы тынығып, демалатындығын түсіну қиын емес. Дәл бір адам денсаулығын қорғау ісі Алла Тағаланың орасан жақсылығы ретінде оразаға міндеттелген секілді.

Бас мүфти Ержан қажы Малғажыұлының төрағалығымен өткен Қазақстан мұсылмандары діни басқармасы Төралқа мәжілісінде Рамазан айында берілетін пітір садақа мөлшері белгіленді, деп жазады www.muftyat.kz.

Мәжіліс мүшелерінің, яғни, ғұлама-ғалымдар мен өкіл имамдардың бірауыздан дауыс беруімен 2016 жылы берілетін пітір садақа мөлшері 200 теңге болып бекітілді.

Пітір садақасы Рамазан айының бірінші күнінен бастап, ораза айт мерекесіне дейін беріледі.

Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға