Йордания

Ресми атауы: Йордания  Хашими Королдігі

Астанасы: Оман қаласы (тұрғын саны: 1.500.000)

Жер көлемі: 92.300 км.

Халықтың саны:5.307.470 (2002 ж).

Халықтың өсу қарқыны:3,1%.

  Ұлттық құрамы: Халықтың 98%-ы арабтар;1,2%- черкес, 0,7%-түрік, аз  ғана  бөлігі күрт.Арабтардың басым көпшілігі  палестиналықтар.

  Ресми тілі: араб тілі.

  Ресми діні: Ислам. Халықтың 95%-ы сунни мұсылмандар, 5%-ы христиандар.

  Географиялық жағдайы: орта Шығыс елі болған Йордания солтүстігінде   Сириямен, шығысында Иракпен, Оңтүстігінде Сауд  Арабиясымен, оңтүстік-батысында Қызыл теңізбен, батысында  Палестинамен Лут көлімен шектеседі.

  Басқару жүйесі: Йордания парламенттік  жүйеге сүйенетін королдік  тарапынан басқарылады. 1992 жылы қабылданған  заң  бойынша саяси партиялардың  құрылуына рұқсатетілді. Мүшелері  төрт жылда бір өткізілетін  сайлаумен  белгіленеді.80 мүшелі Парламенті және 40 мүшелі  Сенаты (Жоғарғы Мәжіліс) бар.

  Тарихы: Бүгінгі Йордания  жері Хазіреті Омар (р.а) дәуірінде Ислам мемлекетіне қосылды. Он екінші ғасырда кресшілер басып алып, біраз билікжүргізді.1187 жылы кресшілерден құтқарылғанан кейін, аййюбилер, фатимилер және мәмлүктердің қолында болды. Мәмлүктерден  кейін  1517  жылы Явуз Сұлтан Сәлим тарына алынып, Осман  империясының  қарамағына қаратылды. 1831-1840  жылдар аралығында Египетте османдықтарға  қарсы бас көтерген МехметӘли патшаның қол астында қалды. Бұл аралықтан басқа 1917 жылы ағылшындар басып  алғанға дейін, Йордания османдықтардың  қарамағында  болды. Өзіне Араб  жорты аралының  корольдігі уәде етілген Шәриф Хусейн ағылшындардың  Палистина  мен Йордания  топырағына  басып алуына жәрдемші болды. 1921 жылы ағылшындар Шәриф Хусейннің ұлы  Шәриф Абдуллаһқа Йордан өзенінің шығыс тарапындағы топыраққа  жартылай тәуелсіз  бір әмірлік құрғызды. Бұл әмірлік Англияның бақылауында болды.1941 жылы Лондон келісімшартына сәйкес ағылшындар Йорданияның  тәуелсіздігін  мойындады. Йордания королдігі Абдуллаһқа берілді. Корол Абдуллаһ  1951  жылы ағылшындар тарапынан өлтірілді. Орнына ұлы Талал таққа отырды. Алайда  ақыл-есі дұрыс емес деген себеппен  Талалдан королдікті тастауы талап  етілді. Ол өз орнын 1952 жылы ұлы Хусейнге қалдырды. Хусейн  қайтыс болғаннан кейін орнына ұлы Абдуллаһ  корол болды.

    Экономикасы: Йордания географиялық  және  демакрафикалық жағынан  болсын, экономикалық ерекшеліктері  жағынан болсын бір үлкен ел болғанымен, соңғы жылдары экономика және басқару саласында қайтадан құру әрекетерін жасауда.Осыған орай Дүние Банкі, БҰҰ, ислам Даму Банкі, Еуропа Экономикалық Кеңесі, АҚШ, USAID, бағдарламасы, Жапония, Германия, Франция, Англия, Канада, Голландия және Испания сияқты халқаралық  ұйымдар мен мемлекеттер Йорданияға техникалық  және экономикалық жағынан жәрдем етуде. Соңғы төрт жылда Йорданияға жасалған жәрдем көлемі 600 млн. Доллар  шамасына жеті. Жан-жақты. Жәрдемдердің  97,5 %-ы несие, 2,5%-ы сый түріне берілді.

  Адам басына шаққандағы ұлттық  табысы: 4200$ (2002ж).

  Экспорты: 1,8 млнр.$

  Импорты:3,3 млнр.$

  Сыртқы  сауда көлемі: 5,1 млнр.$

  Инфляция көрсеткіші: 15%

  Ақша бірлігі: Йордания динары  (JD): 1$ 0,7090 JD (1996-2000 жж)

  Басты экспорт заттары: Фосфат, тыңайтқыш, егістік өнімдері.

  Экспортты негізінен Ирак, Үндістан, Сауд Арабиясы, ЕО, Индонезия, БАЕ, Ливан, Кувейт, Сирия және Эфиопияға жасайды.

  Басты импорт  заттары: мұнай, көлік құралдары, машиналар, азық-түлік, жанды мал, өндірістік өнімдер, Импортты негізінен Германия, Ирак, АҚШ, Жапония, Англия, Италия, Түркия, Малазия және Сириядан алады.

Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға