Google Chrome

 

Google Chrome — бұл Google компаниясының Chromium еркін браузері мен веб-парақшаларды көрсететін WebKit жүргіртпесінің (қозғағыш) негізде жасалған браузер. Алғашқы beta-нұсқасы 2008 жылдың 2 қыркүйегінде Microsoft Windows-ке арналып шығарылды. Ал бірінші тұрақты нұсқасы - 2008 жылдың 11 желтоқсанында шықты. 

StatCounter мен Net Applications мәліметтері бойынша браузер танымалдылығы жөнінен 3 орында, ал оның 2011 жылдың нарықтағы көрсеткіші 13,49% пен 22,14% аралығында. 

 

Тарихы

Алты жыл бойы Google-дің бас директоры Эрик Шмидт үздік браузерді ойлап табу идеясын қолдамады. Ол Google-дің тек қана "кішкене компания" деп, және де "браузерлер соғысына" қайтысқысы келмеді. Компания негізін қалаушылары Сергей Брин мен Ларри Пейдж Mozilla Firefox браузерін жасаған бірнеше адамдарды ала отырып, Chrome-ның алғашқы түрін көрсеткеннен соң, Шмидт өз сөзінде "Оның керемет болғаны соншалық, өз ойымды өзгертуге тура келді." 

Алғашқы Chrome тек Microsoft Windows ғана арналып шығарылыпп келген, кейінірек 2009 жылдың 9 желтоқсанынан бастап Linux пен Mac OS X-ке арналған dev және beta-нұсқалары шығарыла бастады.

2011 жылы Google Chrome 11 жаңа логотиппен шықты, бұрынғы Chromium-ге ұқсайтын көлемді логотипті ауыстырды. 

Құлағдар ету

2008 жылдың 2 қыркүйегінен бастап Google компаниясы өзінің жеке өнімі браузерді шығарғаны туралы жариялады.

Алғашқы шығарылым

Тұңғыш бета-нұсқа 2008 жылдың 2 қыркүйегінде Microsoft Windows-ке (XP-ден бастап көне нұсқаларына) арнап шығарылды, оның 43 түрлі тілдегі нұсқалары да қол жетімді болды. Алғашқы нұсқасы шығарыла сала Google-ге көптеген қателер туралы жүздеген түрлі хабарламалар келіп түскен. Chrome нарықтың 1% тез бағындырды. 2008 жылдың қазан айында қолданушылардың бастапқы нұсқадағы қателерді табуына байланысты нарықтағы үлесі 0,73%-ға төмендеп кетті. Содан кейін оның үлесі қайта өсе бастады, бірақ 2008 жылдың желтоқсанында тағы да 1%-ға жете алмай қалды. 

Даму

Chrome-ді жасаушылар браузерге WebKit жүгіртпесін енгізуді қолға алды. Chrome өзге де браузерлер секілді компания ішінде тексеруден өтті. Google Chrome-нің бірінші нұсқасы Acid1 пен Acid2 тексерісінен толығымен өтті, бірақ Acid3 тексеруінен толықтай өте алмады(тек 79/100-ы ғана). Кейін Chrome 4.0 нұсқасынан бастап қана барлық тексерулерден толықтай өтті.

Google Chrome қауiпсiздiк, жылдамдық және тұрақтылықтың жоғарылатуына бағытталған. 2009 жылдың 9 маусымында Google Chrome өңдеушілері қолданушылардың бейресми бірлестігіне берген сұхбатында браузердің жұмыс жасау жылдамдығы мен ыңғалы да үнемді функционалды қызметін, барлық қосымша функцияларды кеңейту арқылы енгізу жоспарын (стратегиясын) белгілегені туралы айтты.

Қауіпсіздік

Chrome екi қара тiзiмдерден жаңартуын мерзiмдi жүктейдi және сол зиян келтiретiн сайтқа кiрер кезде қолданушыны ескертедi. Chrome браузердегі қыстырмалардың жанындағы өзге де қыстырмаларға ықпал етпес үшін әр қыстырмаға өзінше бір жүйе құрады. Егер iшiндегi қыстырманың жүйесі қатып қалса, сонымен бiрге, ол басқа қыстырмалардың деректер жоғалту қаупіне қарамастан бiтiруге болады.

Қыстырмаларды процесске артықшылықтардың ең кiшi саныды процесс берiледi, сонымен есептеу жасай алады, бiрақ оқу немесе жазу өндiрiп ала алмайды. Ауыспалы мағынада қыстырма құм салғышта болады.

Әдеттегiдей плагиндер (өте әйгiлi Adobe Flash Playerлер) браузердiң бөлшегi болып саналмайды және құм салғышқа салынбайды. 2010 жылдың 30 наурызында Google Adobe Flash-ті қолданушылар жүктеп отырмас үшін, плагинді браузер ендіргені туралы жариялады. Және ол автоматты түрде жаңартылып тұрады. 

Керекті файлды жүктемес алдында (мысалы, EXE, DLL немесе BAT-тiң кеңейтуiмен) оны жүктеу бөлігіндегі сақтауды растау үшін "сақтау" батырмасын басу керек. Бұл компьютерге зиян келтiретiн программалық қамтамасыз етудi автоматты жүктеудi сақтап қалуға мүмкiндiк бередi. Браузер бейсауат тәртіпті қолдайды. Бейсауат тәртіпте қаралатын беттер браузер немесе iздестiрудi тарихында пайда болмайды, сонымен бірге cookie файл іспеттілерді компьютерде басқа да іздерін қалдырмайды, олар қолданушы браузерді жапқан кезде автоматты түрде жойылады. Әйтсе де, жүктелген барлық файлдар мен жасалған белгiлер сол қалпында сақталып тұрады. 

Браузер ескертпесінде, бейсауат тәртіпке көшкенде ол басқа да қолданушыларға, серверлер мен бағдарламаларға әсер етпейді, және де қорғануға мүмкіндік бермейді;

• Сiздi туралы мәлiметтердi жинайтын немесе мәліметтерді басқа қолданушыларға беретін веб-сайттардан:

• Сіздің қай беттер мен қай жерлерге кіріп отырғаныңызды бақылайтын Интернет қызметтерін жабдықтаушылардан;

• Сіздің пернетақта әріптерін бақылайтын зиянды операциялық жүйелерден;

• Құпия агенттердің аңдуларынан;

• Үстіңізде тұрған адамдардан. 

Жылдамдық

Google Chrome JavaScript V8-дiң өңделуiндегі жоғары өнiмдi қозғағышты қолданады. Сонымен қатар Google Chrome бетті жүктеу үдете түсу үшін DNS-тің алдын алу жүйесін қолдана алады. 

Тұрақтылық

Chrome көп процесстi архитектура, және әрбiр қыстырмаға немесе плагинге қолданылады, жағдайлардың көпшiлiгiнде, жеке процесске сәйкес келедi. Бұл процесстердiң изоляция деп аталатын процедуралар қыстырма бiр-бiрлерiне кедергі болуына ықтимал болады. Сонымен бірге, зиян келтірушілер (қылмыскерлер), бір қыстырманы қолдана отыра басқа қыстырмаларды қарай аламайды. 

Chrome сайттар мен плагиндердің қолданушының жедел жадын, процессорын және интернет-каналын қаншалықты қолданып отырғанын қарауға мүмкіндік беретін есептеу диспетчерін қосты.

Интерфейс

Google Chrome интерфейсі қолайлығы бойынша мына батырмаларды кіріктірді: артқа, алға, жаңарту/қотарылуды тоқтату, ағымдағы бетті белгішелер қатарына қосу, басты бетке көшу. Басты бетке көшу батырмасын алып тастауға болады.

Қыстырма панелі интерфейстің негізгі бөлшегі болып саналады және мекен-жай жазу бөлігінің астында емес, терезенің үстіңгі бөлігінде орналасқан. Бұл ерекшелік өзге браузерлермен салыстырғанда білініп тұрады. Қыстырма жылдам әрі жеңіл алдыға немесе артқа жылжытуға, және жаңа терезе болып немесе қыстырма қатарына қайта қосуға болады. Әр қыстырма өзінің жеке элементтер тергіші бар, соның ішінде Omnibox-те бар.

Omnibox - бұл мекен-жай жазу жолы, ол қыстырманың жоғарғы жағында орналасқан, және өзінде мекен-жай жазу жолы мен іздеу жолы бар. Егер жазылған мекен-жай URL талаптарына сәйкес келмесе онда мекен-жайды іздеу жүйесіне жібереді, мысалы, нүктесі, қисық сызықтары болмаса, мекен-жай басында қателер болса. Chrome бір ерекшеліктерінің бірі - жылдам кіру беті, ол басты бетті алмастырады және де жаңа қыстырма ашқан кезде шығады. Жылдам кіру бетінде ең көп ашқан 8 веб-сайт орналасады(веб-сайттың кішірейтілген көрінісі беріледі), жақында жабылған қыстырмалар, Chrome туралы анықтамалар мен кеңестер және белгішелерді реттеу беті. 

Chrome-де мәзір арқылы кіре алатын белгішелерді реттеу менеджері бар. Omnibox-тің сол жағында батырма (жұлдызша бейнесі көрсетілген) бар, оны басқанда ағымдағы бет белгішелер қатарына қосылады. Бірақ бұл функция Linux және Mac платформаларына арналған Chrome нұсқаларында жоқ. Содан соң 6 нұсқасынан бастап батырма баптаулар қатарынан алынып тасталды, ал жұлдызша батырмасын Mozilla Firefox секілді Omnibox-тің оң жағына орналастырылды.

"Google Chorme баптаулары" терезесінде үш қыстырма бар: "Негізгі", "Жеке материалдар", "Кеңейтілгендер". "Негізгі" қыстырмасында мына баптаулар орналасқан: басты бет, іздеу жүйесі және қалауы бойынша браузер. "Жеке материалдар" қыстырмасында мына баптаулар орналасқан: белгішелерді реттеу, құпия сөздерді сақтау, формаларды автотолтыру, жасалған жұмыстар туралы мәліметтерді өзге браузерлерден импорттау және мұқаба бетін баптау. "Кеңейтілгендер" қыстырмасында мына баптаулар орналасқан: конфиденциалдық, желі, аударма, жүктеу және қауіпсіздік.

Веб-сайт файл жүктеу кезінде қыстырманың астынғы бөлігінде жүктеу күйін көрсететін файлдар жүктеу панелі шығады. Барлық жүктелген файлдар тізімі жүктеулер бетінде орналасқан. 

Мұқаба бетін әрлеу

3.0 нұсқадан бастап қолданушылар браузердің ішкі түрін өзгертуге қол жеткізді. Google браузерге арнап мұқаба бетін әрлеу көрмесін ашты. 

Кеңейтулер

Google Chrome қолдану аумағының кеңеюі, браузердің көптеген мүмкіндігі мен функцияларын кеңейте түседі. Көп функция кей адамдарға пайдалы болса, кей адамдарға қолайлы болмауы мүмкін. Google Chrome қолдану аумағының кеңеюі тек керекті ғана батырма қосу емес, және де қолданыла бермейтін функциялардың шектен тыс көбеюіне қарайды.

Chrome-нің 4.0 тұрақты нұсқасы шыққаннан бастап кеңейтіле басталды. Ал мұқаба бетін әрлеу көрмесі ресми түрде 2010 жылдың 25 қаңтардан бастап ашылды. Ашылу кезінді 1500 кеңейілген қосыишалар болды.

Веб-беттерді автоматты түрде аудару

Парақшаларды автоматты түрде аудару функциясы 4.1.249.1036 нұсқасынан (2010 жылы 17 наурыздан) бастап қол жетімді болды.

Веб-парақшаға кірер кезде парақша бетінің үстінен автоматты түрде аудару бөлігі шығады.

Каналдар мен процесстердің жаңартылуы

8 қаңтар 2009 жылдың жаңартулар каналдың ысқыла Google көрсетті: Stable (тұрақты), Beta (бета), өңдеушілер (Developer үшін). Бұл өзгеріске енгізуге дейін тек қана екі канал болды: Developer Beta және Қолданушылар көп тұрақты болжамдарды тез алу үшін, сол мақсатпен істеп жасалынған бұл болды.

22 шілде 2010 жылдың олардың шығуы — айналым браузер тұрақты болжамдар жаңарту жылдамдық жоғарылату туралы Google жариялады. Бұрынғы үш айдың орнына алты аптаға дейін қысқарып жатыр. Байланыста қосымша, төртінші бұл іске қосып жатыр, жаңартулар каналы — «Canary» («Шымшық», қауіпті шоғырландырулар бақылау үшін шымшықтармен, қолданхатын шахтерлермен ұқсастық бойынша газды тәуекелмен сабақтас өзгерістер тексеругеген жатырмын көмір шахталарда). Каналмен осы канал ұқсас болады Developer, бірақ жағдайда қажеттіліктер ол қосымша жаңартулар алады, сондықтан оның болжамдардың нөмірлер соңғы болжамдардың нөмірлері асады. Жеке ерекшелікпен әлдеқандай басқа оның параллел (тәуелсіз Chrome Canary келіп жатыр, енді қойылған болжамдар) жүйеге қою және, бойынша, тәуелсіз жаңартулар. Бастапқы түсінікті Windows-Платформа тек қана үшін. 

Google Chrome автоматты браузерде жаңа болжамда табылуда жаңарып жатыр. Жаңартулар процессі фон тәртіпте болып жатыр және ешқандай әсерлерден қолданушыдан талап етпейді. Егер жаңартулар уақытты ашық Google Chrome болса, жаңа болжам іске қосу үшін браузер жеткілікті жабу және ашу керек. 

Веб-ұсталар үшін аспаптар

Веб-инспектор: іске қосу Үшін қажетті, веб-беттерге кез келген компонентте тышқандар оң батырмамен басу керек және » элементтің коды « Көруі таңдау керек. Бұл компонентпен сабақтас элементтер және қорлар көрсетілетін диалогті терезе пайда болады. Сонымен бірге мүмкіндік болып жатыр, үлгілер DOM және JavaScript консоль иерархиялық ұсыныс қарау керек. (үшін консольды ашу JavaScript, төменгі бөлікте орташа батырманы маңызды басу керек. ОСАОЛАРЛАРҒА Windows JavaScript.) Консоль Өңдеушілерге> Бет> мәзір ашуға болады.

Есептердің диспетчері : іске қосу Үшін қажетті: « Бет мәзір ашу керек » және Windows) ОСАОЛАРЛАРҒА » « Өңдеушілерге таңдау керек. » есептердің « Диспетчері таңдау керек. Сонымен бірге тез Shift + Escape пернелермен пайдалануға болады. Есептерге диспетчерде Google Chrome қараусыз қалған барлық процесстер көрініп жатыр, және (жад, процессор және желі) қорлар бұл процесстермен қолданатын.

JavaScript қалпына келтіреді: іске қосу Үшін қажетті: « Бет мәзір ашу керек » және Windows) ОСАОЛАРЛАРҒА » « Өңдеушілерге таңдау керек. » JavaScript « Талқылау таңдау керек. Қараусыз қалған процесстер талқылау үшін қолдануға болатын JavaScript қалпына келтіргендіген жатырмын командалық жол ашылады.

Қоғам әсері

2008 жылы күзде бета-нұсқа шығару кезінде браузердің Google-дің шығарғаны туралы басылымдар жаза бастады, көптеген басылымдар бұған таң қалды, және Google-дің бұндай керемет браузеріне риза болды. 

Сынға алу

Google Chrome браузері APNG форматын қолдамайды. Бірақ APNG форматы ресми түрде расталмаған, ресми емес қосымшаларды қолдану үшін APNG плагинін орнату қажет. 

БАҚ

• Ionut Ilascu Google Chrome Inside Out  (ағыл.). Softpedia (3 қыркүйек 2008). Тексерілді, 13 наурыз 2011.

• Lucian Parfeni Google Chrome 5 Beta Review  (ағыл.). Softpedia (13 наурыз 2010). Тексерілді, 13 наурыз 2011.

• Craig Grannell Google Chrome for Mac review  (ағыл.). TechRadar (14 шілде 2010). — Can Chrome beat Safari to claim the title of best browser on the Mac?. Тексерілді, 13 наурыз 2011.

• Nick Mediati Google Chrome 5  (ағыл.). PCWorld. — «Google's streamlined and speedy browser offers strong integrated search and an intriguing alternative to Firefox and Internet Explorer.»  Тексерілді, 13 наурыз 2011.

• Seth Rosenblatt Google Chrome — CNET Editor's Review  (ағыл.). CNET (8 наурыз 2011). Тексерілді, 13 наурыз 2011.