Асанқайғы
Асанқайғы (Сәбитұлы Асан - ХҮғ.) - ұлы философ, ақын өмірбаянытуралы нақты деректер тым аз. Еділ бойында туған. Әкесі саятшы болған.Алтын Орда ханы Ұлұғ-Мұхамедтің, Қазақ хандығы құрылған тұста - Жәнібек ханның кеңесшісі (биі) болған. Оның «Жерұйық» іздеу идеясы — баршаға жайлы һәм әділетті қоғам орнату жөніндегі адамзаттық аңсарымен үндес әлеуметтік-саяси әрі философиялық ұлы идея. А. ойларының енді бір өзегі — адам мен қоғам, табиғат пен тіршілік тақырыбы. Ел билеушіге қарата айтылған сөздерінде өмірдің ащы шындығын ашық жайып салады. Арғымаққа міндім деп артқы топтан адаспа. Сабырлық туралы Бұ заманда не ғаріп - ақ қалалы боз ғаріп, жақсыларға айтпаған асыл шырын сөз ғаріп. Мемлекет, қоғам, заман туралы Әділдіктің белгісі - біле тұра бұрмаса, ақылдының белгісі - өткен істі қумаса. Әділдік туралы Есеніңде-тіріңде бір болыңыз бәріңіз. Ынтымақ-бірлік, татулық туралы Атадан алтау тудым деп - асқынып жауап айтпаңыз, Атамның малы көп-ті деп - атты басқа тартпаңыз. Ынтымақ-бірлік, татулық туралы Ғылымның қандай пайдасы - білместі жолға салмаса. Ғылым-білім,өнер туралы Ердің құны сөз емес есебін тапқан сабазға, Мойның бұрып сөз айтпас көңілі қалған аразға. Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы Еділ бол да, Жайық бол - ешкімменен ұрыспа, Жолдасыңа жау тисе - жаныңды аяп тұрыспа. Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы Ақың болса біреуде, айыбын тап та ала бер: ерегісіп ұрыспа, жөн болса да, атың шықпас дұрысқа. Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы Көлде жүрген қоңыр қаз қыр қадірін не білсін, қырда жүрген дуадақ су қадірін не білсін, санасы жоқ жамаңдар ел қадірін не білсін. Қадір-қасиет туралы Көшіп-қонып көрмеген - жер қадірін не білсін, көшсе қона білмеген, қонса көше білмеген, ақылыңа көнбеген - жұрт қадірін не білсін?! Қадір-қасиет туралы Мінезі жаман адамға - енді қайтып жуыспа, Тәуір көрер адаммен - жалған намыс қуыспа. Мінез-құлық туралы Арғымағың жамандап- тұлпар қайдан табарсың, Тұйғьныңды жамандап - сұңқар қайдан табарсың. Қанағат-рақым туралы Көлдің суын жамандап - Еділ қайдан табарсың, Әкіміңді жамандап - әділ қайдан табарсың, Өз барыңды жамандап - асыл қайдан табарсың. Қанағат-рақым туралы Ақ тоныңды жамандап - атлас қайдан табарсың, Өз басыңды зорайтып - теңдес қайдан табарсың. Қанағат-рақым туралы Бақыт қонған ерлердің әрбір ісі оң болар, Дәулеті күнге артылып, не қылса да мол болар. Бақыт туралы Күніңде өзім болдым деп - кең пейілге таласпа, Артық үшін айтысып - достарыңмен санаспа. Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы Ғылымым жұрттан асты деп кеңессіз іс бастама, Жеңемін деп біреуді өтірік сөз қостама. Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы Қадірін жеңге білмесе - бой жеткенмен қыз ғаріп, Замандасы қалмаған қария болар - шын ғарып. Пайдасыздық, керексіздік туралы Ата жұрты, бұқара өз қолыңда болмаса, Қанша жақсы болса да, қайратты туған ер ғаріп. Пайдасыздық, керексіздік туралы Надандықтың белгісі - тілін алмау білгеннің. Надандық, ақымақтық туралы Шамаңша шалқып жүре бер - қабірге әзір қоймаса, Артыңда қалар атақ жоқ - тіріде даңқың болмаса. Пайдасыздық, керексіздік туралы Дереккөзі: "Әдеби әлем" порталы
13.05.2013 05:50
9178
Асанқайғы (Сәбитұлы Асан - ХҮғ.) - ұлы философ, ақын өмірбаянытуралы нақты деректер тым аз. Еділ бойында туған. Әкесі саятшы болған.Алтын Орда ханы Ұлұғ-Мұхамедтің, Қазақ хандығы құрылған тұста - Жәнібек ханның кеңесшісі (биі) болған. Оның «Жерұйық» іздеу идеясы — баршаға жайлы һәм әділетті қоғам орнату жөніндегі адамзаттық аңсарымен үндес әлеуметтік-саяси әрі философиялық ұлы идея. А. ойларының енді бір өзегі — адам мен қоғам, табиғат пен тіршілік тақырыбы. Ел билеушіге қарата айтылған сөздерінде өмірдің ащы шындығын ашық жайып салады.
Арғымаққа міндім деп артқы топтан адаспа.
Сабырлық туралы
Бұ заманда не ғаріп - ақ қалалы боз ғаріп, жақсыларға айтпаған асыл шырын сөз ғаріп.
Мемлекет, қоғам, заман туралы
Әділдіктің белгісі - біле тұра бұрмаса, ақылдының белгісі - өткен істі қумаса.
Әділдік туралы
Есеніңде-тіріңде бір болыңыз бәріңіз.
Ынтымақ-бірлік, татулық туралы
Атадан алтау тудым деп - асқынып жауап айтпаңыз,
Атамның малы көп-ті деп - атты басқа тартпаңыз.
Ынтымақ-бірлік, татулық туралы
Ғылымның қандай пайдасы - білместі жолға салмаса.
Ғылым-білім,өнер туралы
Ердің құны сөз емес есебін тапқан сабазға,
Мойның бұрып сөз айтпас көңілі қалған аразға.
Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы
Еділ бол да, Жайық бол - ешкімменен ұрыспа,
Жолдасыңа жау тисе - жаныңды аяп тұрыспа.
Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы
Ақың болса біреуде, айыбын тап та ала бер: ерегісіп ұрыспа, жөн болса да, атың шықпас дұрысқа.
Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы
Көлде жүрген қоңыр қаз қыр қадірін не білсін, қырда жүрген дуадақ су қадірін не білсін, санасы жоқ жамаңдар ел қадірін не білсін.
Қадір-қасиет туралы
Көшіп-қонып көрмеген - жер қадірін не білсін, көшсе қона білмеген, қонса көше білмеген, ақылыңа көнбеген - жұрт қадірін не білсін?!
Қадір-қасиет туралы
Мінезі жаман адамға - енді қайтып жуыспа,
Тәуір көрер адаммен - жалған намыс қуыспа.
Мінез-құлық туралы
Арғымағың жамандап- тұлпар қайдан табарсың,
Тұйғьныңды жамандап - сұңқар қайдан табарсың.
Қанағат-рақым туралы
Көлдің суын жамандап - Еділ қайдан табарсың,
Әкіміңді жамандап - әділ қайдан табарсың,
Өз барыңды жамандап - асыл қайдан табарсың.
Қанағат-рақым туралы
Ақ тоныңды жамандап - атлас қайдан табарсың,
Өз басыңды зорайтып - теңдес қайдан табарсың.
Қанағат-рақым туралы
Бақыт қонған ерлердің әрбір ісі оң болар,
Дәулеті күнге артылып, не қылса да мол болар.
Бақыт туралы
Күніңде өзім болдым деп - кең пейілге таласпа,
Артық үшін айтысып - достарыңмен санаспа.
Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы
Ғылымым жұрттан асты деп кеңессіз іс бастама,
Жеңемін деп біреуді өтірік сөз қостама.
Тәлім-тәрбие, өсиет, тағлым туралы
Қадірін жеңге білмесе - бой жеткенмен қыз ғаріп,
Замандасы қалмаған қария болар - шын ғарып.
Пайдасыздық, керексіздік туралы
Ата жұрты, бұқара өз қолыңда болмаса,
Қанша жақсы болса да, қайратты туған ер ғаріп.
Пайдасыздық, керексіздік туралы
Надандықтың белгісі - тілін алмау білгеннің.
Надандық, ақымақтық туралы
Шамаңша шалқып жүре бер - қабірге әзір қоймаса,
Артыңда қалар атақ жоқ - тіріде даңқың болмаса.
Пайдасыздық, керексіздік туралы
Дереккөзі: "Әдеби әлем" порталы
Бөлісу:
Қысқа да нұсқа. Жазылыңыз telegram - ға
Алдыңғы жаңалық
Авторлар бойынша
Келесі жаңалық
Абай облысында су тасқынына дайындық барысы тексерілді