Надандық, ақымақтық, сабырлық, сараңдық туралы
Надандық, ақымақтық туралы |
Надандықтың белгісі - тілін алмау білгеннің. Асан қайғы Орынсыз жерде күлу - ақылсыздықтың белгісі. Майлықожа Сұлтанқожаұлы Арзымасқа еліріп, бос күлкіге салынып. Майлықожа Сұлтанқожаұлы Кедей - тамақ асыраймын деп, ақылсыз жас - атымды шығарамын деп, надан ақсақал - кек аламын деп ұрлық жасайды. Әлихан Бөкейханов Надандар ойын сөзді - кек көреді. Қара өлең Ер жігітке о да өлім - серттен таймақ. Ит білер сыйлағанды, надан білмес. Шәді Жәңгірұлы Қалтасында пұлы жоқ - өзін өзі би сайлайды. Би-шешендер Надандықтың белгісі - өзін-өзі мақтайды Көкірегі соқырға - өмірде таң атпайды. Шешеннің сөзі шын алмас - қап түбінде жетпейді. Би-шешендер Пышағым майлы болса - елімнің тоқтығы болар, Ақымақ деп атаңды сөксең - ақылыңның жоқтығы болар. Би-шешендер Ақымақтың көңілі тоқ. Би-шешендер Ақылсыздың - сүйгені жаман, Ақымақтың - түйгені жаман. Би-шешендер Қарап жатқан жыланның құйрығын неге басасың? Үмбетей Тілеуұлы Баласын мақтар - хоштаған, әйелін жақтар - қостаған. Үмбетей Тілеуұлы Ұқпасқа айтқан - сөз жетім, көрмеске берген - бөз жетім. Төле би Әлібекұлы Ақымақ жігіт белгісі - аз күнгі баққа алқынар. Сүйінбай Аронұлы Ақымақты мақтасаң - қуанар. Сайф Сарайи Наданның әдеті: жолдасынан сәл қала бастаса - сыртынан қанжар сұғуға әзір тұрады. Сайф Сарайи Надандар білімді адамды көре алмайды. Сайф Сарайи Әдепсіз келінге - әдемі киім жараспайды. Сайф Сарайи |
Сабырлық туралы |
Арғымаққа міндім деп артқы топтан адаспа. Асан қайғы
Сабыр - ақылдың серігі. Майлықожа Сұлтанқожаұлы
Сабыр түбі - сары алтын. Мақал - мәтел
Асықпаған арбамен қоянға жетеді. Мақал - мәтел
Жүгірген алмайды, бұйырған алады. Мақал - мәтел Қазаға - сабыр жолдас. Мақал - мәтел Сабыр қылсаң жетерсің - құдайдың болса берері. Шортанбай Қанайұлы Ауыр күн де өтеді - оған сабыр-шыдам қыл. Махмұд Қашқари Ауыр күн де өтеді - оған сабыр-шыдам қыл. Махмұд Қашқари Шатысқан істің шешімі - шыдам. Құтып Шүкіршілік қылғанға шыр бітер. Жүсіп Баласағұн Ұстамды бол, сабыр ет! Жүсіп Баласағұн Шыдамдының айы оңынан туар. Жүсіп Баласағұн Сабыр етсең - ісің оңға асады, шүкір қылсаң - жамандық та қашады. Жүсіп Баласағұн Ұстамсыз бәлеге ұрынар. Жүсіп Баласағұн Не болса да - сабыр қыл. Қожа Ахмет Йассауи |
Сараңдық туралы |
Сараңнын сәбізі сарайдың түкпірінде жатады. Мұзафар Әлімбаев Сараңның өзі тойса да, көзі тоймайды. Мақал - мәтел Жағасындағыны жалаған - алақандағысынан айырылады. Махмұд Қашқари Сараң санға қосылмас. Махмұд Қашқари Сараң үйге - кісің түспесін, парақор биге - ісің түспесін. Майқы би |
Дереккөзі: «Әдеби әлем» порталы