Біле жүріңіз: Онлайн шопинг кезінде алаяқтарға алданып қалмас үшін нені ескеру керек?

Сенімді сайтты қалай таңдау керек

Ғаламторда көп веб-сайттар бар болғандықтан, алаяқтық сайттардың да көбейіп жатқанын ескерген жөн. Сауда жасайтын дүкендердің сайттарын таңдар алдында мынадай көрсеткіштерге мән беріңіз:

1. Домендік атау. Сенімді сайттардың домені жиі «.com», «.kz», «.net» сияқты танымал кеңейтулермен аяқталады. Ал, күмәнді сайттарда күрделі, ұзын немесе мағынасыз домендер болуы мүмкін.
2. SSL сертификаты. Сайттың URL мекенжайы «https://» префиксімен басталуы керек. Бұл деректеріңіз қауіпсіз түрде шифрланып жіберілетінін білдіреді.
3. Пікірлер мен рейтингтер. Белгілі бір дүкен туралы басқа сатып алушылардың пікірлерін оқыңыз. Іздеу жүйелері немесе арнайы шолулар сайттарынан пікірлерді тексеруге болады.

Сатып алатын тауардың сипаттамасын мұқият оқыңыз

Әсіресе, онлайн шопинг кезінде өнімнің сипаттамасын мұқият оқу маңызды. Көптеген сатып алушылар тауардың суретіне қарап қателесіп жатады. Бірақ, шын мәнінде:

• Өнім өлшемдері

Әсіресе киім немесе жиһаз сатып алғанда, нақты өлшемдерді біліп алған жөн. Әртүрлі брендтердің өлшемдері бірдей болмауы мүмкін.

• Материал және сапа

Тауардың қандай материалдан жасалғаны мен сапасына назар аударыңыз. Кейде сапасыз материалдардан жасалған өнімдер тез бұзылып, сіздің көңіліңізді қалдыруы мүмкін.

• Қосымша суреттер

Бір ғана суретке емес, өнімнің басқа суреттерін де қараңыз. Әсіресе, пайдаланушылар жүктеген суреттер өнімнің шынайы көрінісін көрсетеді.

Төлем қауіпсіздігі

Төлем әдістерін таңдау онлайн шопингтегі қауіпсіздік үшін маңызды қадамдардың бірі. Төмендегі сақтық шараларын ұстану қажет:

• Қауіпсіз төлем жүйелері

Интернет-банкинг арқылы немесе танымал электрондық төлем жүйелерін (PayPal, Kaspi.kz және т.б.) қолдануға тырысыңыз.

• Кредиттік картамен төлеу

Қауіпсіздікті қамтамасыз ету үшін бір реттік виртуалды карталарды қолданыңыз немесе қауіпсіздік функциялары бар карталарды пайдаланыңыз.

• Күмәнді сайттарға деректерді енгізбеңіз

Сатып алуға сенімсіз сайттарда банк картасының мәліметтерін енгізуден бас тартыңыз.

Жеткізу шарттары мен мерзімдері

Жеткізу уақыты мен шарттарын мұқият тексеріңіз. Кейбір дүкендерде жеткізу ұзақ уақыт алуы мүмкін немесе жеткізу бағасы қымбат болуы ықтимал.

• Жеткізу бағасы

Көптеген дүкендерде белгілі бір қаржыдан жоғары сомаға тегін жеткізу ұсынылады. Егер сіз бірнеше тауар сатып алуды жоспарлап отырсаңыз, осындай акциялардан пайдалануға болады.

• Жеткізу уақыты

Халықаралық жеткізілімдер кейде бірнеше аптаға созылуы мүмкін, ал жергілікті жеткізілім бірнеше күн ішінде болуы мүмкін. Бұл әсіресе, белгілі бір уақытта қажет тауарды сатып алғанда маңызды.

• Қайтару саясаты

Егер тауар сіздің күткеніңізден шықпаса немесе ақаулы болса, қайтару саясатын алдын ала тексеріңіз. Кейбір интернет-дүкендер қайтару мүмкіндігін шектейді немесе жеткізу ақысын сатып алушыға жүктейді.

Бағаны салыстырыңыз

Баға салыстыру — ақылды шопингтің маңызды бөлігі. Бір тауар әртүрлі сайттарда әртүрлі бағамен сатылуы мүмкін.

• Арнайы ұсыныстар мен жеңілдіктер

Көптеген интернет-дүкендер жеңілдіктер мен акцияларды жиі өткізеді. Жеңілдіктерді қадағалап, арнайы ұсыныстарды тексеріңіз.

• Баға агрегаторларын пайдаланыңыз

Интернеттегі бағаларды салыстыратын арнайы сайттар бар. Олар арқылы тауардың ең тиімді бағасын табуға болады.

Сатып алу алдында пікірлерді оқыңыз

Пікірлерді оқу өнім сапасы мен дүкеннің сенімділігі жайлы көп ақпарат береді. Пікірлердің бірқатары сатып алушылардың шынайы тәжірибесін бейнелейді, сондықтан оларға сенуге болады.

• Шынайы пікірлерді ажырату

Кейбір сайттарда жалған пікірлер болуы мүмкін. Сондықтан шынайы пайдаланушылардың пікірлерін іздеуге тырысыңыз, мысалы, бейнелер немесе егжей-тегжейлі шолулар.

• Жағымсыз пікірлерге назар аудару

Әрбір өнімде жағымсыз пікірлер болуы мүмкін, оларды оқу арқылы тауардың кемшіліктерін білуге болады.

Сатып алу кезінде эмоцияларға ерік бермеу

Онлайн дүкендер жиі жылдам шешім қабылдауға итермелейтін жарнамалар немесе уақытша жеңілдіктер ұсынады. Алайда, эмоцияға беріліп, қажет емес немесе сапасы күмәнді тауарды сатып алу тәуекелінен сақ болыңыз.

• Тауардың шынайы қажеттілігін бағалаңыз

Сатып алу себетіңізге тағы бір рет қарап, сол тауардың қаншалықты қажет екенін ойланыңыз.

• Шешім қабылдауға уақыт бөліңіз

Егер тауарды сатып алу туралы күмәніңіз болса, асықпаңыз. Әсіресе, бұл үлкен сомаға сатып алу кезінде маңызды.

Құпиялылық пен қауіпсіздік шараларын сақтау

Жеке деректердің қауіпсіздігі – онлайн шопингтің маңызды аспектісі. Өзіңізді және жеке ақпаратыңызды қорғауға қажетті шараларды ұстаныңыз.

• Жеке деректерді шектеу

Жеке деректеріңізді, әсіресе әлеуметтік қауіпсіздік нөмірлерін, құпия сөздерді тек сенімді сайттарға енгізіңіз.

• Құпия сөзді жиі жаңарту

Интернеттегі аккаунттарыңыздың құпия сөздерін үнемі жаңартып отырыңыз және күрделі құпия сөздерді қолданыңыз.

• Қауіпсіздік параметрлерін тексеру

Құрылғыңыздың және браузеріңіздің қауіпсіздік параметрлерін тексеріп, вирусқа қарсы бағдарламаларды орнатыңыз.