Жыл сайын темекі эпидемиясынан 8 млн адам қайтыс болады

31 Мамыр 2023, 20:48 1021

Әлемде жыл сайын темекінің зиянынан 8 миллионнан астам адам көз жұмады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.

Денсаулық сақтау министрлігіне қарасты Ұлттық Қоғамдық денсаулық сақтау орталығы таратқан мәліметке сәйкес, 1,2 миллионнан астам адам темекі түтінінің әсерінен зиян шегіп жүрген темекі шекпейтіндер.

Айта кетерлігі, бүкіл әлем жұртшылығы жыл сайын 31 мамырда 1988 жылы ДДСҰ-ның ресми түрде жариялаған Дүниежүзілік темекісіз күнді атап өтеді.

Бұл күн денсаулыққа үлкен зиян келтіретін және өлімге әкелетін ауруларға әкелетін темекі шегу мәселесіне барлық елдердегі барлық адамдардың назарын аударуға арналған.

Темекі шегу терінің, тырнақтың, шаштың жағдайын нашарлатады, тістерді бұзады, ауыздан, киімнен жағымсыз иістың шығуына әкеледі. Темекі шегу өкпенің қатерлі ісігі, инфаркт сияқты жиі өмірмен үйлеспейтін аурулардың дамуымен тікелей байланысты.

Темекі өсіру біздің денсаулығымызға, ауыл шаруашылығы қызметкерлерінің денсаулығына және ғаламшарымыздың денсаулығына зиян тигізеді. Темекі өнеркәсібі темекіні басқа дақылдармен алмастыруға тырысады, бұл әлемдік азық-түлік дағдарысының нашарлауына ықпал етеді.

Қазіргі науқан үкіметтерді темекі шаруашылығын субсидиялаудан бас тартуға және үнемделген қаражатты ауылшаруашылық кәсіпорындарына азық-түлік қауіпсіздігін нығайтып, адамдардың тамақтануын жақсартуға мүмкіндік беретін тұрақты дақылдарға көшуге көмектесу қажеттілігіне сендіруге шақырып отыр. 

Биыл темекі шегушілердің темекі шекпейтіндермен салыстырғанда COVID-19-бен ауыру қаупі жоғары екендігі туралы мәліметтер жарияланғаннан кейін, миллиондаған адамдар темекіні тастағысы келді. Темекі шегуден бас тарту, әсіресе пандемиядан туындаған қосымша әлеуметтік және экономикалық күйзеліске байланысты қиын міндет болуы мүмкін, бірақ мұны істеудің себептері көп, - деп түсіндірді ДСМ «Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығы» басқарма төрағасының орынбасары, медицина ғылымдарының кандидаты Жанар Қалмақова.

Айтуынша, темекіні тастаудың артықшылықтары бірден сезіледі. Темекі шегуді тоқтатқаннан кейін 20 минуттан кейін жүрек соғу жиілігі төмендейді. 12 сағат ішінде қандағы көміртегі моноксидінің деңгейі қалыпты деңгейге дейін төмендейді. 2-12 апта ішінде қан айналымы жақсарады және өкпе қызметі қалыпқа келеді.

1-9 ай ішінде жөтел мен ентігу азаяды. 5-15 жыл ішінде инсульт қаупі темекі шекпейтін адамның қауіп деңгейіне дейін төмендейді. 10 жыл ішінде темекі шегетін адамдардың қаупімен салыстырғанда өкпенің қатерлі ісігінен өлім қаупі шамамен екі есе азаяды. 15 жыл ішінде жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупі темекі шекпейтін адамда болатын қауіп деңгейіне дейін төмендейді. 

Перизат Саденова
Бөлісу: