Қазақстанда құмар ойындарға тәуелділік қоғамның өзекті мәселелерінің біріне айналып отыр. Бұл құбылыс жеке адамдардың өміріне ғана емес, жалпы әлеуметтік және экономикалық жағдайға да теріс ықпал етеді, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Құмар ойындардың таралуы және статистикасы
Ресми деректерге сәйкес, Қазақстанда құмар ойындарға тәуелді 350 мыңға жуық адам бар. Олардың әрқайсысының орташа қарызы шамамен 10 миллион теңгені құрайды.
Бұл көрсеткіштер құмар ойындардың қоғамдағы терең тамыр жайғанын көрсетеді.
Құмар ойындарға тәуелділіктің себептері
Құмар ойындарға тәуелділіктің дамуына бірнеше факторлар әсер етеді:
Психологиялық факторлар: Кейбір адамдар күйзеліс, депрессия немесе жалғыздық сезімдерінен арылу үшін құмар ойындарға жүгінеді. Бұл уақытша жеңілдік сезімі тәуелділікке әкелуі мүмкін.
Әлеуметтік және экологиялық әсерлер: Құмар ойындардың кеңінен таралуы және олардың жарнамасы адамдарды ойынға тартудың бірден-бір жолы болып табылады. Қоғамда құмар ойындарға оң көзқарас қалыптасқан жағдайда, адамдар арасында бұл әрекетке бейімділік артады.
Қаржылық қиындықтар: Қаржылық қиындықтарға тап болған адамдар тез пайда табу жолын іздеп, құмар ойындарды шешім ретінде қарастыруы мүмкін. Алайда, бұл олардың қаржылық жағдайын одан әрі нашарлатады.
Құмар ойындарға тәуелділіктің салдары
Құмар ойындарға тәуелділік жеке адамдардың өміріне ғана емес, олардың отбасыларына да кері әсерін тигізеді:
Қаржылық қиындықтар: Тәуелді адамдар өздерінің барлық қаражатын құмар ойындарға жұмсап, қарызға батады. Бұл олардың әлеуметтік және заңдық жағдайына теріс әсер етеді.
Әлеуметтік мәселелер: Құмар ойындарға тәуелділік отбасылық жанжалдарға, ажырасуларға және достарымен қарым-қатынастың нашарлауына алып келеді. Мысалы, елімізде 10 жұптың 7-еуі құмар ойындардың кесірінен ажырасады екен.
Психологиялық проблемалар: Тәуелділік адамның психикалық денсаулығына зиян тигізіп, депрессияға, мазасыздыққа және суицидтік ойларға әкелуі мүмкін.
Құмар ойындарға тәуелділікті емдеу әдістері
Құмар ойындарға тәуелділікті емдеу кешенді тәсілді талап етеді:
Психотерапия: Гештальт терапиясы, когнитивті мінез-құлық терапиясы және гипноз сияқты әдістер қолданылады. Әр науқас үшін жеке бағдарлама әзірленеді.
Медициналық-әлеуметтік оңалту: Ұзақтығы 2 айдан 9 айға дейінгі кешенді оңалту бағдарламалары тиімді болып табылады. Қазақстанның барлық өңірлерінде психикалық денсаулық орталықтары базасында осындай бөлімшелер ашылуда.
Қолдау топтары: Тәуелділіктен арылу процесінде қолдау көрсету маңызды. Мұндай топтарда адамдар өз тәжірибелерімен бөлісіп, бір-біріне моральдық қолдау көрсетеді.
Букмекерлік кеңселер мен құмар ойындардың жұмысы
Қазақстанда құмар ойындар заңды және заңсыз түрде кеңінен таралған. Ойын бизнесі кәсіпкерліктің қызмет көрсету саласының артына мұқият жасырынған. Кейінгі он жылдың ішінде елімізде одан түскен пайда орта есеппен 25 пайызға көбейсе, 2019-2022 жылдар аралығында құмар ойындарды ұйымдастыру және бәс тігу қызметінің айналымы 115 трлн теңгені құраған.
Құмар ойындарға қатысты өзекті мәселелер
Құмар ойындардың кең таралуы және олардың жарнамасы адамдарды ойынға тартудың бірден-бір жолы болып табылады. Қоғамда құмар ойындарға оң көзқарас қалыптасқан жағдайда, адамдар арасында бұл әрекетке бейімділік артады. Қаржылық қиындықтарға тап болған адамдар тез пайда табу жолын іздеп, құмар ойындарды шешім ретінде қарастыруы мүмкін. Алайда, бұл олардың қаржылық жағдайын одан әрі нашарлатады.
Қорытынды
Құмар ойындарға тәуелділік Қазақстанда маңызды әлеуметтік және экономикалық мәселеге айналып отыр. Онымен күресу үшін кешенді тәсіл қажет: заңнамалық шаралар, психологиялық көмек, қолдау топтары және қоғамның ақпараттандырылуы. Тек осындай үйлесімді шаралар арқылы ғана құмар ойындардың зиянды әсерін азайтып, қоғамның денсаулығын жақсартуға болады.
Әлемнің көптеген елдері құмар ойындарға тәуелділікпен күресу үшін әртүрлі шаралар қабылдауда. Бұл шаралар заңнамалық реттеу, жарнамаға шектеу қою, онлайн ойындарды бақылау, тәуелділікті емдеу және қаржылық шектеулерді қамтиды.
Заңнамалық шаралар
АҚШ: Кейбір штаттарда құмар ойындар легализацияланғанымен, бұл тәуелділік мәселелерін туындатты. Мысалы, Невада штатында Лас-Вегас қаласы әлемдегі ең әйгілі ойын орталықтарының бірі ретінде танымал. Дегенмен, құмар ойындарға тәуелділікпен күресу үшін арнайы бағдарламалар мен орталықтар жұмыс істейді.
Норвегия: Мемлекеттік монополиялар құрылып, құмар ойындардың қауіпсіздігі мен әділдігін қамтамасыз ету үшін бірқатар шаралар енгізілді.
Жарнамаға шектеулер және ақпараттандыру
Австралия: Ойындардың жарнамасына шектеулер қойылып, қоғамдық ақпараттандыру кампаниялары жүргізіледі. Бұл халықты құмар ойындардың зияны туралы хабардар етуге бағытталған.
Швеция: Ойын операторлары өз ойыншыларын ойынның қауіптері туралы хабардар етуге міндетті. Бұл тәуелділіктің алдын алуға көмектеседі.
Онлайн құмар ойындарын бақылау
Франция мен Германия: Онлайн құмар ойындар үшін арнайы лицензиялар беріледі, ал ойыншылардың жасын, орналасуын және ойын тарихын бақылауға арналған жүйелер енгізілген.
Қытай және Оңтүстік Корея: Бұл елдерде онлайн құмар ойындарына толықтай тыйым салынған.
Тәуелділікті емдеу және психологиялық қолдау
Қаржылық шектеулер
Білім беру бағдарламалары
Көптеген елдерде мектептер мен университеттерде жастарға құмар ойындардың зияны мен тәуелділіктің белгілері туралы семинарлар өткізіледі. Бұл ақпараттандыру тәуелділіктің алдын алуға бағытталған.
Әр елдің құмар ойындарға қарсы күрес шаралары өздерінің мәдениеті, заңнамасы және әлеуметтік жағдайларына байланысты ерекшеленеді. Дегенмен, жалпы тенденция заңнамалық реттеу, ақпараттандыру, тәуелділікті емдеу және қаржылық шектеулерді енгізу арқылы құмар ойындардың зиянын азайтуға бағытталған.