Жылжымайтын мүлікті сатып алу - қазақстандықтардың ең танымал үш инвестициялық стратегиясының бірі. United Research Technologies Group зерттеу нәтижелері бойынша, көпшілік Қазақстанның ең жақын мегаполисінен пәтер сатып алып, оны жалға бергенді құп көреді, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
2024 жылдың көктемінде United Research Technologies Group (URTG) зерттеуі барысында сауалнамаға қатысқан 1 600 қазақстандықтың әрбір үштен бірі (27,4%) өз жинақтарын сақтаудың сенімді тәсілі деп жылжымайтын мүлік сатып алуды қарастырған. Бірақ сауалнамаға қатысқандардың жартысынан азында мұндай жинақ бар – 41,1%. Ал ақшасы бар адамдардың арасында тұрғын үйге қаражат салғысы келетіндер соншалықты көп емес екен. Бұл тұрғыдан алғанда жылжымайтын мүлікке инвестиция жасау – қолма-қол ақшаны сақтаудың ең танымал үшінші әдісі. Бірінші орында (88,1%) – банктік депозиттер, екінші орында (36,1%) – қолма-қол ақшаны үйде сақтау.
Жылжымайтын мүлікке инвестиция салуды қарастыратындардың шамамен 83%-ы үй сатып алуға қызығушылық танытады екен. Кеңселерге, дүкендерге және басқа да коммерциялық жылжымайтын мүлікке ақша салу сатып алушылардың тек 17%-ын ғана қызықтырады.
Қазақстандықтар мегаполистерге ұмтылады
Қазақстандағы жылжымайтын мүлікке инвестиция салғысы келетін қазақстандықтар саны шетелдегі тұрғын үйге қызығушылық танытқандарға қарағанда төрт есе көп. Қазақстандықтар негізінен мегаполистерден үй алғанды жөн көреді.
Еліміздің барлық өңірлерінен келген респонденттердің жартысына жуығы (45,5%) Астанада тұрғын үй сатып алғысы келеді. Елордадағы жылжымайтын мүлікке қызығушылық танытатындардың басым бөлігі – астаналықтардың өздері (елорда тұрғындарының 80,4%-ы), сондай-ақ Абай (65,5%) және Ақмола (64,2%) облыстарының тұрғындары.
Алматыдағы тұрғын үйге барлық сауалнамаға қатысқандардың 41,8%-ы қызығушылық танытады. Бірінші кезекте бұл алматылықтардың өздері (Алматыдан келген респонденттердің 84,9%), сондай-ақ жақын өңірлердің тұрғындары – Алматы (66,7%) облысы мен Жетісу облысының тұрғындары (63,3%).
Респонденттердің 12,6%-ы Шымкентте тұрғын үй сатып алуды қарастыратынын айтқан. Сұраныс көшбасшыларының үштігінде шымкенттіктердің өздері (Шымкенттен сұралғандардың 72,3%), Түркістан облысының тұрғындары – 44,4% және Ұлытау облысының тұрғындары – 20% бар.
Шетелдегі жылжымайтын мүлікке қызығушылық төмен
Жылжымайтын мүлікке инвестиция салу жағынан басқа елдердің ішінде Түркия, Еуропа және БАӘ алғашқы үштікке кірді.
Сауалнамаға қатысқан барлық 1 600 қазақстандықтың үштен бірінен астамы (мүмкіндігі болған жағдайда) Түркиядағы тұрғын үйге инвестиция салар еді. Тағы үштен бірі Еуропа елдерінің біріне басымдық беретін еді. Көшбасшылар негізінен Франция (10%), Италия (9,7%) және Испания (9,6%) (URTG сауалнамасының деректері). Ал респонденттердің 27,3%-ы БАӘ-ні таңдаған. Таиланд пен Кипрді жылжымайтын мүлікке инвестиция салатын орын ретінде қазақстандықтардың 9,8%-ы таңдаған.
Қазақстандықтар жылжымайтын мүлікті жалға беру арқылы пайда тапқысы келетінін де жасырмаған, бірақ шетелдік жылжымайтын мүлікті жалға беру есебінен пайда тапқысы келетін қазақстандықтар саны біріншісіне қарағанда екі есе аз.