Скринингтік зерттеп-қараулардың ауқымды бағдарламасының шеңберінде Қазақстанда 2024 жылдың қаңтар-қыркүйегінде 1,7 миллионнан астам азамат зерттеліп-қаралды, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Нәтижелер аурулардың 120 мыңнан астам жағдайы ерте кезеңде анықталғанын көрсетті, бұл ерте диагностика жүйесін жақсарту бойынша ағымдағы шаралардың тиімділігін растайды.
Скринингтік жүйеде не өзгерді?
Кейбір ескірген және ақпаратсыз зертханалық-аспаптық әдістер дәлелденген дәлдікпен заманауи және жоғары тиімді әдістерге ауыстырылды.
- қант диабетін диагностикалау үшін гликирленген гемоглобин (HbA1c), (бұрын қандағы глюкозаны анықтау жүргізілген ) ;
- бүйрек ауруларын ерте анықтауға арналған шумақтық сүзілу жылдамдығы;
- жүрек-қан тамырлары ауруларының даму қаупін бағалау үшін қан сарысуындағы төмен тығыздықтағы липопротеидтер.
- жатыр мойны обырын ерте анықтауға арналған сұйық ПАП тестті.
Бұл тәсілдер:
- асқынулардың санын азайту, мүгедектікке немесе өлімге әкелуі мүмкін асқынулардың алдын алу;
- скринингті қолжетімді ету (нысаналы топтарды кеңейту).
Сонымен қатар, 2025 жылдан бастап 50-70 жастан асқан ер адамдар үшін 2 жылда 1 рет ми қан айналымы бұзылыстарының даму қаупін ертерек анықтауға арналған скрининг енгізіледі.
15-17 жас аралығындағы қыздар үшін жұлын-бұлшықет атрофиясының болуына молекулалық-генетикалық тестілеу енгізіледі.
Қазақстанда мынадай ең көп таралған 8 ауруды ерте анықтауға скринингтік зерттеулер жүргізілуде:
артериялық гипертензия (2 жылда 1 рет)
жүректің ишемиялық ауруы (2 жылда 1 рет)
қант диабеті (2 жылда 1 рет)
глаукома (2 жылда 1 рет)
жатыр мойны обыры (4 жылда 1 рет)
сүт безінің обыры (2 жылда 1 рет)
колоректалдық обыр (2 жылда 1 рет)
вирустық гепатиттер (3-6 айда 1 реттен жиі емес).
Денсаулық сақтау министрлігі барлық азаматтарды өз денсаулығына қамқорлық жасауға және үнемі тегін скринингтерден өтуге шақырады.