Махамбет Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің басқарма төрағасы - ректор Нұрлан Серғалиев елімізде АЭС салуға қатысты пікірін білдірді, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Ректордың айтуынша, жаңа электр энергиясын өндіруші қуаттарды тез арада салу қажет.
Қазір Қазақстанда электр энергиясы тапшылығы байқала бастады. Елдегі өндірістік қуат пен әлеуметтік инфрақұрылым желісінің дамуы электр энергиясын тұтынудың жыл сайынғы өсімін шамамен 3%-ға анықтайды. Қазақстандағы электр энергиясының 70%-ға жуығы тозуы шамамен 70%-ды құрайтын көмірмен жұмыс істейтін электр станцияларынан алынады. Сонымен қатар көмірмен жұмыс істейтін электр станцияларының шығарындылары қоршаған ортаның ластануына әкеліп соғады, ал оларды жаңғырту және жаңартылатын энергия көздерін пайдаланатын стансалар салу олардың жұмыс істеуі үшін шектеулі уақыт шеңбері бар ақшаның, уақыттың және ресурстардың айтарлықтай шығындарын талап етеді. Экономиканы және халықты энергиямен қамтамасыз етудегі болашақ дағдарыстың алдын алу үшін, атап айтқанда, атом энергетикасын дамытуға негізделген жаңа электр энергиясын өндіруші қуаттарды тез арада салу қажет. Әлемдік тәжірибе атом электр станцияларының экономика мен халықты энергиямен қамтамасыз ету, көмірқышқыл газының шығарындыларын азайту және климаттың өзгеруімен күресу, сондай-ақ ғылыми-техникалық және инновациялық прогресті қамтамасыз ету мәселелерін шешудегі тиімділігін көрсетеді, - дейді Нұрлан Серғалиев.
Бүгінгі таңда әлемнің алпауыт мемлекеттерінде 400-ден астам АЭС реакторлары жұмыс істеп тұр. Шет мемлекеттердегі тәжірибе атом энергиясы жоғары сұранысқа ие екенін көрсетеді.
Мысалы, ХХ ғасырдың 50-ші жылдарынан бері дамып келе жатқан атом энергетикасы есебінен, АҚШ пен Ресейде энергия теңгерімінің 20% -ға жуығы, Оңтүстік Кореяда - 30%, Францияда - 70%, бұл осы елдерге көміртегі бейтараптығына қол жеткізуге ұмтылуда үлкен «қадам» жасауға мүмкіндік берді, өмір сүру сапасының көрсеткіштері жоғары ірі әлемдік индустриялық орталықтарға және инновациялар, оның ішінде бейбіт ядролық технологиялар экспорты бойынша үлкен елдерге айналды .Атом энергиясына деген сұранысты әлемде 400-ден астам реакторлардың жұмыс істеуі және 15 елде 60 жаңа реакторлардың салынуы растайды. Атом энергетикасы көршілеріміз – Қытай мен Ресейде белсенді дамып келеді. Қазақстан ядролық отынның ірі әлемдік жеткізушісі болу үшін ғана емес, сонымен қатар қазба энергия ресурстарына тәуелділікті, декарбонизацияға жаһандық үрдісті және еліміздің 2060 жылға қарай көміртегі бейтараптығына қол жеткізу жөніндегі міндеттемелерін ескере отырып, көмірқышқыл газының шығарындыларын азайтып, елдің орнықты дамуын қамтамасыз ету үшін өзінің атом энергетикасын дамыту үшін барлық мүмкіндіктерге ие, - дейді ол.
Университет ректоры еліміздегі жоғары оқу орындарында атом саласына қажетті кадрлар даярланып жатқанын атап өтті.
Бүгінгі таңда Қазақстан уран қоры мен өндіру бойынша әлемде екінші және бірінші орындарды иеленіп отырған АЭС үшін ядролық отын өндіретін өнеркәсіптік кәсіпорындар («Үлбі металлургия зауыты» АҚ, «Үлбі ЖТҚ» ЖШС), Ұлттық ядролық орталықта және Ядролық физика институтында орналасқан қуаттылығы аз екі реакторы бар ғылыми-техникалық база бар.Сондай-ақ әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университеті, Л.Н.Гумилев атындағы Еуразия ұлттық университеті, Д.Серікбаев атындағы Шығыс Қазақстан техникалық университеті, С.Аманжолов атындағы Шығыс Қазақстан университеті сияқты жоғары оқу орындарында атом саласы үшін кадрларды шетелдік оқу орындарымен және ғылыми орталыктарымен бірге даярлайды. Осы аспектілердің барлығы Қазақстанда АЭС-тің қауіпсіз және тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ете алады. Жалпы елімізде АЭС салу Қазақстанның энергетикалық қауіпсіздігін қамтамасыз ете отырып, әлеуметтік-экономикалық, ғылыми-технологиялық және экологиялық дамудағы мультипликативтік әсерге ықпал етеді, - дейді Батыс Қазақстан университетінің басқарма төрағасы - ректор Нұрлан Серғалиев.