2023-2024 оқу жылдарында еліміздің 98 жоғары оқу орнында 82 елден 27 862 шетелдік студент білім алуда. ҚР Ғылым және жоғары білім министрлігінің Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім комитетіндегілер осылай дейді.
Шетел асып, Қазақстанға білім қуып келетін студенттер қатары жыл санап артуда. Айта кету керек, елімізге білім алуға келетін шетелдік студенттердің дені - Оңтүстік Азия және ТМД елдерінен.
Қамар Васи Ур Рехман - NU-да робототехника мамандығының магистранты. El.kz ақпараттық агенттігі пәкістандық студентпен тілдесіп, шетелдік оқу тәжірибесі жайлы ойын біліп қайтты.
Қамар жақында Дубнадағы (Ресей) Ядролық зерттеулердің Біріккен Институтында 6 апталық тағылымдамадан өтіп келді. Student Advanced Research Training бағдарламасының бір бөлігі ретінде Rigol Digital Oscilloscope Data Acquisition Software атты озық жобада жұмыс істеді.
El.kz: Қамар, сәлеметсіз бе?! Бэкграундыңыз туралы қысқаша айтып беріңіз. Еліміздегі ең үздік университеттерінің біріне робототехника мамандығы бойынша білім алуыңызға не түрткі болды?
Қамар Васи Ур Рехман: Сәлеметсіз бе?! Менің бағдарламалық жасақтама саласында білімім бар. Пәкістанда бакалавр дәрежесін алдым. Магистратураны бітірген соң, жоғары білім алуыма мұғалім болып жұмыс істеген әкем себепкер болды. Басында оқуымды Пәкістанда жалғастыруды ойладым. Бірақ көп ұзамай ойымнан айнып, шетелде оқу әртүрлі мәдениетпен, адамдармен және білім беру ортасымен таныстыруға мол мүмкіндік және баға жетпес халықаралық тәжірибе беретінін түсіндім.
Сондай-ақ, әлемге әйгілі профессорлардан білім алып, өз салам бойынша кеңірек ақпарат алатыныма көзім жетті. Осылайша, Қазақстандағы оқу орнына шақырту алып, жаңа өмірге бет бұрдым. Робототехника мен бағдарламалық жасақтаманы біріктірудің тамаша мүмкіндігі ретінде көрдім.
El.kz: Оқу барысында тағылымдамадан өтуге дайындаған курстар болды ма?
Қамар Васи Ур Рехман: Бакалавриатта оқу кезінде бағдарламалық қамтамасыз ету мен веб-қосымшаларды әзірлеуге көп көңіл бөлдім. Дегенмен, тағылымдама басқару жүйелерін терең түсінуді талап етті. Университет профессоры Атакан Варол жүргізген «Динамикалық жүйелер және басқару» курсын алдым. Бұл курс мені басқарудың күрделі жүйелерін әзірлеуге және олардың робототехникадағы және деректерді жинаудағы қолданбаларын дайындауда ерекше әсер етті. Бұл өз кезегінде, Біріккен Ядролық зерттеулер институтындағы (JINR) жұмыс барысында өте маңызды болды.
El.kz: Университеттен осы бағдарламаға қатысқан жалғыз қатысушы сіз болдыңыз ба?
Қамар Васи Ур Рехман: Мен JINR-де тағылымдамадан өту бағдарламасына университет атынан таңдалған жалғыз қатысушы болдым. Осындай ерекше және беделді ортада білім ордасын таныстыру құрметі өзіме бұйырды.
El.kz: 6 апталық тағылымдамадан өту барысында негізгі міндеттеріңіз қандай болды? Қандай дағдыларды игердіңіз?
Қамар Васи Ур Рехман: Жүйе белгіленген IP мекенжайларын пайдалана отырып, жергілікті желі арқылы JINR желісіндегі Linac-200 желілік үдеткішіне қосылған бірнеше осциллографтың деректерін басқаруы керек болды. Жүйе бірнеше осциллограф деректерін бір бетте көрсетуге арналады. Бұл бір бөлмедегі пайдаланушыларға әрбір құрылғыны IP мекенжайы мен сайт атауы бойынша оңай ажыратуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, барлық қосылған құралды тиімді бақылап, басқаруға жағдай жасайды. Қолданыстағы бағдарламалық шешімдердің, соның ішінде OEM ұсынған біреуі және он жылдан астам уақыт бұрын жасалған басқалары айтарлықтай шектеулерге ие болды. Олар бір уақытта тек бір осциллографқа қолдау көрсете алды. Олардың мүмкіндіктері толығымен тексерілмеді. Осы шектеулерге байланысты JINR ашық бастапқы коды қолжетімді опцияларға сенбей, өзінің бағдарламалық құралын жасауды шешті.
Осы мәселелерді шешу үшін мен Django, Flask және React көмегімен түпкілікті бағдарламалық шешім әзірледім. Жүйе үш негізгі модульден тұрды:
1.Инициализация модулі: пайдаланушыларға IP мекенжайын енгізу арқылы бірнеше осциллографты конфигурациялауға мүмкіндік береді.
2.Визуализатор модулі: нақты уақыттағы визуализацияны қамтамасыз ететін әрбір осциллограф үшін төрт арнадан толқын пішіндерін көрсетеді.
3.Деректерді мұрағаттау модулі: деректерді тиімді басқаруға және болашақ деректерді талдауға мүмкіндік беретін толқын пішіні деректерін сақтау үшін уақыт шкаласы DB пайдаланады.
Бұл жоба бағдарламалық жасақтаманы әзірлеу, басқару жүйелері, деректерді жинау, нақты уақыттағы визуализация және деректерді сақтаудың тиімді шешімдері бойынша дағдыларымды жетілдірді.
El.kz: Жобаңыздың маңыздылығын түсіндіріп өтсеңіз?
Қамар Васи Ур Рехман: Мен әзірлеген бағдарламалық жасақтама электронды зерттеулер мен әзірлемелер үшін маңызды. Rigol DS1000Z осциллографтары пайдаланушыларға амплитуда мен жиілік сияқты қасиеттерді талдауға мүмкіндік беретін электрондық сигналдарды түсіреді, көрсетеді. Қолданыстағы бағдарламалық құралда бірнеше шектеу болды. Ол ескірген немесе таңдаулы құрылғыларға қолдау көрсетеді. Менің жобам бірнеше осциллографтың үздіксіз интеграциясын, нақты уақыттағы визуализацияны және деректерді сенімді мұрағаттауды қамтамасыз ететін әмбебап, кросс-платформалық шешім. Бұл ғалымдар мен инженерлердің болашақта күрделі талдау үшін толқын пішінді деректерін тиімді жинау, визуализациялау және сақтау мүмкіндігін қамтамасыз етеді.
El.kz:Сұқбатыңызға рақмет!