Мемлекет басшысы Қасым-Жомарт Тоқаев "Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне тұрғын үй саясатын реформалау мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" Заңға қол қойды. Бұл заң Отбасы банкіне ("Бәйтерек" холдингінің еншілес ұйымы) ұлттық даму институты мәртебесін және оған тұрғын үй кезегін орталықтандырып жүргізу құқығын береді, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Отбасы банкіндегі бұл инновациялар 6 ай өткеннен кейін толық жұмыс істей бастайды. Бұл өтпелі кезең заңмен анықталған.
Осы уақыт ішінде әкімдіктер тұрғын үй кезектерін банкке беруі тиіс. Сондай-ақ, банк осы кезеңде "Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы" ақпараттық жүйесін іске қосады. Банк ұлттық даму институты болғаннан кейін азаматтардың өздерін кезекке қою туралы барлық өтініштері осы ақпараттық жүйе арқылы онлайн-форматта қабылданатын болады.
Қазірдің өзінде банк 8 мемлекеттік деректер базасымен интеграция жасаған, болашақта олардың саны ұлғаяды. "Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы" жүйесі өтініш берген азаматтардың жылжымайтын мүлкі бар-жоғын автоматты түрде тексеруге, олардың отбасылық жағдайын тексеруге, тұрғын үйге мұқтаж адамның мәртебесі мен санатын растауға және т.б. мүмкіндік береді.
Автоматтандыру тұрғын үйге кезекке қоюдың ашықтығын қамтамасыз етеді және адами факторды болдырмайды.
Отбасы банк ұлттық даму институты болып қайта құрылғаннан кейін қалай жұмыс істейді:
Ұлттық даму институты болып қайта құрылғаннан кейін Отбасы банкінде қандай қосымша функциялар пайда болады:
Ұлттық даму институты бола отырып, Отбасы банк кезекте тұрғандардың қазіргі бірыңғай республикалық базасын жүргізіп, "Тұрғын үймен қамтамасыз ету орталығы" арқылы тұрғын үйге мұқтаждардан жаңа өтінімдерін қабылдайтын болады. Бұл Baspana market (otbasybank.kz) порталында жүзеге асады. Онда ЭЦҚ көмегімен қол қойып, авторизациялаудан өтіп, өтінім беру қажет болады.
Тұрғын үйге мұқтаждар тізіміне тек екі өлшемге сәйкес келетін қазақстандықтар ғана ене алады – егер оларда соңғы бес жыл ішінде меншік құқығында тұрғын үй болмаса және олардың жалғыз тұрғын үйі апатты деп танылса.
Болашақта банк есепке қою күні мен жылына негізделетін болады. Бұл ретте бір жылдың ішінде тұрғын үйдің жалпы көлемінің кемінде 70% мемлекеттік қолдау шеңберінде тұрғын үй мәселесін шешуге бірінші кезектегі құқығы бар азаматтар санаттарына берілетін болады.
Мемлекеттік қолдау шеңберінде тұрғын үй мәселесін шешуге бірінші кезектегі құқық:
Не себепті азаматтарды тұрғын үй кезегіне тұрғызбауы мүмкін:
Сондай-ақ, мұқтаждар жандар арасында тұрғын үйді бөлу есепке қою күніне ғана емес, сонымен қатар табыс деңгейіне де байланысты жүзеге асырылатын болады. Мысалы, егер отбасының әрбір мүшесіне шаққанда табыс бір күнкөріс минимумын немесе 43 407 теңгені құраса, оған тұрғын үй немесе жергілікті атқарушы органдардың жалға берілетін тұрғын үйі үшін жалдау ақысының бір бөлігін субсидиялау ұсынылатын болады. Егер табыс көрсетілген минимумнан жоғары болса, онда оған ең төменгі бастапқы жарнасы бар және жылдық 2%-дан (ЖТСМ 2%-дан 2,1%-ға дейін) 9%-ға (ЖТСМ 9,3%-дан 11,8%-ға дейін) дейінгі мөлшерлемелер бойынша тұрғын үй бағдарламалары ұсынылатын болады.
Жаңа заң аясында жергілікті әкімдіктер жеңілдетілген шарттармен берілетін әлеуметтік тұрғын үй салумен айналысуды жалғастырады. Сондай-ақ, олар болашақта тұрғын үйге мұқтаж адамдарға үлестіру үшін құрылыс салушылардан дайын пәтерлерді сатып ала алады. Бұл шара қазақстандықтарды жеке шаршы метрлерімен қамтамасыз ету мерзімдерін қысқартуға мүмкіндік береді. Азаматтарды қолдау үшін жергілікті әкімдіктер тұрғын үй сертификаттарын ұсынады - бұл азаматтарға ипотекалық тұрғын үй заемдары бойынша бастапқы жарнаның бір бөлігін өтеу үшін берілетін төлемдер.
Отбасы банк ұлттық даму институтына ауысқан сәтке дейін жергілікті әкімдіктер тұрғын үйге мұқтаждарды есепке қоюды жалғастырады.
Отбасы банк жеңілдетілген заемдар беру және мемлекеттік қолдау процестерінде толық ашықтықты қамтамасыз етеді. Тұрғын үй кезегінде тұрған азаматтардың және мемлекеттің қолдауымен өзінің тұрғын үй мәселесін шеше алған азаматтардың тізімдері соңғы 2 жыл ішінде банктің ресми сайтында жарияланатын болады.
Болашақта тұрғын үйге кезекте тұрған азаматтардың тізімдерін түгендеу тоқсанына 1 рет жүргізілетін болады.