26 Қараша 2014, 10:40
19 Şubat 1994 yılında ve Güney Kazakistan Eyaleti’nde rahmetli Jahongir Davronov’un girişimi üzerine ilk defa olarak “Panc” adlı Tacik ulusal kültür derneği kuruldu. Maktaaral ili yönetimi Tacik derneğine farklı toplantılar ve yardın fonlarının geçirilmesi için 36 hektar toprak ayırdı. Jahongir Davronov Kazakistan Halkı Meclisi’nin ve Yüksek Kurulu’nun üyesi oldu. Bugün “Panc” Tacik derneğinin başında Akabay Hudoykulov durmaktadır.
Şu an Sarıağaş ilindeki Tacik kültür dermeğini Urunbay Esenboyev, Çimken şehrindeki Tacik kültür dermeğini – Rahimhoca Faziyev, Jambıl’da – Arif Makham, Almatı şehrindeki “İbn-i Sina” derneğini – Bekpulat Taşpulatov, Astana şehrinde – Zafar Rahmanbekov, Kostanay şehrinde – Ergaşbay Holmatov, Kızılyar şehrinde ise – Yahehaca İsmayilov yönetir.
Ergaşbay Holmatov, Saidmurod Şarifov, Yahehaca İsmayilov, Makham Orifov, Akabay Hudoykulov Kazakistan Halkı Meclisi’nin üyelerdir.
Yelov Mahmud Fars’ca konuşan halklar ve Tacikler Uluslararası Birliği Yüksek Kurulu’nun üyesi seçilmiştir.
Ayrıca Urunbay Esenboyev, Bekpulat Taşpulatov “Payvand” meclisinin üyeleridir.
Kazakistan’da dünyaya gelmiş ve çalışmış ünlü Tacikler:
Din alimi İsmayil Abdulloyev 1889 yılında Dağlık Matçinsk ilinin Arsavid köyünde dünyaya gelmiştir. 1936’da Güney Kazakistan Eyaleti’nin Maktaaral ilinin Jantaksan köyüne göç etmiştir. Onun doğrudan düzenlemesi ile bu köyde sekizyıllık okul açıldı.
Nazarbek Safarov 1919 yılında Jazak Eyaleti’nin Paraşt köyünde doğmuştur. Büyük Vatan Savaşı katılımcısdır. 1943’de Maktaaral iline göç etmişdir. Pamuk yetiştirme uzmanıdır. Bu işine göre ona Lenin nişanı ve Kırmızı Emek Bayrağı nişanı verilmiştir. Maktaaral ilinin 40. yıldönümü ile mahallelerden birine onun şerefine “Nazarbek” adı verildi.
Abubakr Muhamadov – Maktaaral ilinde dünyaya göz açmış ve büyümüştür. İktisad bilimleri Doktorü’dür. Gulistan Devlet Üniversitesi’nin doçentidir. Ekonomiye ait birçok kitap ve yazıların yazarıdır.
Jahangir Davronov – yaşadığı zaman Saken Seyfullin lisesinin müdürü olmuş. Onun uğraşmalarının sonucu olarak 1967 yılında sözügeçen okulda dersler Tacik dilinde aparıldı. Güney Kazakistan Eyaleti’nin Maktaaral ilindeki “Panc” ulusal kültür derneğinin kurucusu ve ilk başkanıdır. Kazakistan Halkı Meclisi’nin ve Fars’ca konuşan halklar ve Tacikler Uluslararası Birliği’nin Yüksek Kurulu’nun üyesi olmuştur.
Amanbay Kuşarov – 20 Ekim 1946 yılında Maktaaral ilinde dünyaya gelmiştir. Mesleği – Ekonomist. 16 Ocak 2003 yılında “Panc” ulusla kültür derneğinin başkan yardımcısı seçilmiştir. Tacik’ce eğitim verilen sınıfların düzenleyicilerinden biridir.
Norbibi Haciyeva – 1953 yılında Jetısus ilinin Lenin devlet çiftliğinde dünyaya gelmiştir. “Akaltin” Ltd. Şti.’nin müdürüdür. “Abdurahman Jami” okulunun vasisidir.
İsmayilov Yahihoca Abdulloyeviç – 22 Aralık 1962 yılında Güney Kazakistan Eyaleti’nin Maktaaral ilinde doğmuştur. 15 yıl Jezkazgan Eyaleti’nde Kazakistan Müslümanları İdaresi Başkanı sıfatıyla çalışmıştır. Mekke ve Medine’ye üç defa Hecc ziyaretine getmişdir. Karağandı Eyaleti’ndeki “Somoniyön” Tacik eyalet kültür derneğinin ilk düzenleyicisi ve başkanıdır. Kazakistan Halkı Meclisi’nin üyesidir. “Kazakistan Anayasası’nın 10 yılı” ve “Kazakistan Halkı Meclisi” nişanları ile ödüllenmiştir.
T.Jurgenov Sanat Akademisi profesörü İldarob Pulat Şarifoviç – 1971yılından Almatı’da yaşıyor. T.Jamankulov, D.Joljaksınov, M.Utekeşova gibi Kazakistan halk sanatçılarına ders vermiştir. Onun öğrencileri sırasında Kazakistan’ın onurlu sanatçısı, ünlü şarkıcı Roza Rımbayeva da vardır. “Arşin mal alan”, “Hatuma”, “Zoluşka”, “Aldar köse”, “Damdakı Kemancı” ve b. gösterilerin yazarıdır.
Ünlü İrancı, edebiyat eleştirmeni, Kazakistan Cumhuriyeti Doğu Araştırmaları Enstitüsü’nün kıdemli araştırmacı bilim adamı Abdullo Safar – Fars’ca konuşan okuyucuları ilk olarak Muhtar Auezov’un Kazak edebiyatının incisine çevrilmiş – “Karagöz”, “Abay”, “Kökserek” gibi eserleri ile tanış etmiş tercuman. O, söylüyor: “Son 16 yıl boyunca Almatı’da yaşayıp çalışmaktayım. Dürüst olmak söylenmesi gerekirse, içimde bu şehir için samimi bir sevgi uyanmıştır. Bu, Yer yüzündeki en güzel şehirlerden biridir. Almatı’nı doöma şehrim kadar seviyorum”.
Bireysel girişimci, “Somoniyön” Tacik Kültür ve Kamu Birliği’nin başkanı (2003-2008) Şarifov Saidmurod: “Birlik 2003’ün Şubat ayında sicile kayıt edilmiştir. O, benim Kazakistan’dakı yurttaşlarım için sanki bir memlekettir. Birliğin faaliyeti onun temsilcilerinin dil, kültür, gelenek, görenek ve özenliklerinin korunmasına yönelmiştir. Yanı sıra Kazakistan’lıları zengin Tacik kültürü ile tanıştırmak”.
Halikov Hikmatullo – spor ustası, Kazakistan’ın onurlu antrenörü, Kazakistan Cumhuriyeti Savunma Bakanlığı TsSKA spor kulübünün baş antrenörü.
Maktaaral ilinde Bireysel girişimci – Yelov Mahmud Nurulı – “Inıtmak” Anonim Şirketinin Müdür yardımcısı, Fars’ca konuşan halklar ve Tacikler Uluslararası Birliği Yüksek Kurulu’nun üyesidir.
Bunların sırasını şu liste de tamamlamaktadır: Usmanov Miraziz Amakoviç, Türkbenbayeva Dilbar Dadohanova, Parviz Nazarov, Aminov Yusufjan, Orifov Makham Jumanazarulı, Şoaliyev Zikrilla, Nasradinov Toşpulad, İbrahimov İsroil, Berdiyev Artık, Hasanov Abdurahman Hasanbayulı, Akramov Yusufbek, İsometov Yusufahmad, Hudoykulov Akabay, Abdulloyev Akobay, Esenboyev Urunboy, Nasildinov Honkeldi, Normatov Hikmatullo, Urmonov Mamatali, Racadmatov Rizomat, Ergaşev Aşurali, Samadov Holmat, Solmetov Muftullo, İsomberdiyev Tuhmamurod, Boborahimov Mirzokarim, Şoaliyev Nurali, Uromonov Mamadazim, Asroridinov Muftullo, İsametov Tacibay, Tugaşev Nasrullo, Şoaliyeva Matluba, Amoni Nasibcan, Holmatov Ergaşboy, Fayziyev Rahimhoca, Yusufov Sayfullo, Taşpulatov Bekpulat ve başkaları.
“Kazakistan – en beynelmilel ülkedir. Burada yüzden fazla milletin temsilcisi yaşamaktadır. Sanırım ki, Kazakistan’ın gücü de tam bundadır. Benim için Kazakistan – benim ikinci evimdir. Burada ben aile kurmuşum, benim çocuklarım dünyaya gelmiş ve büyümüler. Bu ülke ile beni hayatımın ışıklı olayları ilişkilendirir. Ben ancak Kazakistan’da ünlü, yetişkin bir şakıcı oldum. Bu yüzden ben kendi ikinci Vatanıma sayğı duyar ve teşekkür ederim”, - diye ülkede tanınan şarkıcı Parviz Nazarov söylüyor.
Evet, gerçekten de birleşik Kazakistan – birçok halklar için ikinci Vatandır, ikinci yurttur.
Gülmira Bisenova