2021 жылы «Дені сау ұлт» әрбір азамат үшін сапалы және қолжетімді денсаулық сақтау» ұлттық жобасы бекітілді. Жоба бойынша халықтың өмір сүру ұзақтығын 2020 жылғы 71,37 жастан 2025 жылы 75 жасқа дейін ұлғайту көзделген еді. Сондай-ақ халықтың медициналық көрсетілетін қызметтердің сапасына қанағаттану деңгейін 80%-ға дейін арттыру керек екені айтылған. Ұлттық жоба аясында қандай өзгерістер енгізілгені туралы El.kz ақпараттық агенттігінің тілшісі Денсаулық сақтау министрлігінен сұрап білді.
Денсаулық сақтау министрлігінің мәліметінше, мемлекеттік жоба аясында біршама шаралар жүзеге асырылды.
«Ауылдық елді мекенде 35 алғашқы медициналық көмек нысаны салынды және ашылды: медициналық бөлімшелер, мейірбикелік персонал және акушерлік орталықтары, дәрігерлік бөлімшелер. 1,8 миллионнан астам ауыл тұрғындары қозғалмалы медициналық кешендерде қажетті медициналық көмек алды. Ауыл тұрғындарына шұғыл медициналық көмек көрсетудің және мамандандырылған медициналық қызметтер көрсетудің уақытылы болуын арттыру үшін Атырау мен БҚО-да екі мемлекетаралық аурухана ұйымдастырылды. Инсульт және жүрек аурулары орталықтарын, медициналық оңалту бөлімшелерін, травматологиялық және ортопедиялық бөлімшелерді, хирургиялық бөлімшелерді, реанимация бөлімшелерін және реанимация бөлімшелерін ашылды», - деді Денсаулық сақтау министрлігі.
Денсаулық сақтау министрлігі сонымен қатар олардың тиісті медициналық жабдықтармен жабдықталғанын хабарлады. Облыстық ауруханалар заманауи медициналық жабдықтармен жабдықталған, ал республикада медициналық жабдықтармен қамтамасыз ету 85,3%-ға жетті. МӘМС жүйесін енгізу және квоталарды ұлғайту қымбат медициналық қызметтердің (ҚТГ, МРТ), соның ішінде ауылдық жерлерде қолжетімділігін арттырды. Нәтижесінде 1,1 миллионнан астам адам қымбат медициналық қызметтерге қол жеткізе алады.
Сонымен қатар, медицина саласындағы ең күрделі мәселелердің бірі – медицина қызметкерлерінің жалақысын көтеру.
«Медицина қызметкерлерінің орташа жалақысы көтерілді. Жан басына шаққандағы нормативтерді қоса алғанда, барлық ынталандырушы үстемеақылар мен қосымша төлемдер ұлғайтылды. 2022 жылы ынталандырушы компоненттің төлемдерін ескере отырып, орташа жалақы дәрігерлерге – 453,7 мың теңге, орта медициналық персоналға – 235,9 мың теңгеге жетті», - деп жазды Денсаулық сақтау министрлігі өз мәлімдемесінде.
Сонымен қатар, аймақта 20 ұрықты қорғау орталығы, 8 балаларды оңалту орталығы және 6 жедел жәрдем орталығы ашылды. Жүкті әйелдерге босанғанға дейінгі күтімнің кепілдендірілген деңгейі 83,6%-ға дейін өсті. Медицина қызметкерлерінің жүктілікті 10 аптаға дейін белсенді ерте анықтау пайызы 43,8-%-ды құрады.
Репродуктивті денсаулығы бар отбасыларға экстракорпоральды ұрықтандыруға (ЭКҰ) 7000 квота бөлінді. 1 жасқа дейінгі балаларды алдын ала бақылау және скрининг рецидивизмнің 75% деңгейін көрсетті. Тандемдік масс-спектрометрия көмегімен жаңа туған нәрестелердегі тұқым қуалайтын метаболикалық ауруларды зерттеу бойынша демонстрациялық жоба жүргізілді, оның барысында 200 жаңа туған нәресте тексеріліп, алты патологиялық бала анықталды.
Білім беру резидентурасының көмекші персоналының саны өте тапшы, осыған байланысты кәсіптік пәндер бойынша квота саны 1500 адамға дейін артты.
Инфекцияларды вакцина арқылы болжам жасайтын жүйе жасалды.
«Үш мамандандырылған гигиена және эпидемиология зертханасы озық жабдықтармен жабдықталған: олар Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің «Ұлттық мамандандырылған орталығы» РМК-ның Атырау, Жамбыл және Қызылорда облыстарындағы филиалдарында. Халықтың денсаулығы мен эпидемиологиялық салауаттылық саласында зерттеудің сегіз жаңа әдісі енгізілді. Санитарлық-эпидемиологиялық зертхананың 914 қызметкері кәсібилік деңгейін арттырды. Дәрілік заттар мен медициналық мақсаттағы бұйымдар өндірісі бойынша сегіз жаңа өндіріс іске қосылды. 99 зертханалық маман клиникаға дейінгі зерттеулер жүргізу үшін, оның ішінде 32 зертханалық маман биоэквиваленттілік тестінің биоаналитикалық бөлігін жүргізу үшін және медициналық бұйымдарға зертханалық және техникалық сынақтар жүргізу үшін даярлықтан өтті»,- делінген Денсаулық сақтау министрлігі мәліметінде.
Фармацевтика секторына шетелдік инвестицияларды тарту үшін инвестициялық ұсыныстар пулы қалыптастырылды. Жергілікті қамту мақсаттары МӘМС жүйесі шеңберінде дәрі-дәрмектерді, медициналық мақсаттағы бұйымдарды аймаққа бөлу және жеткізу, жергілікті деңгейде дәрі-дәрмектерді сатып алу жоспары бекітілді. Дәрі-дәрмектерді сатып алу автоматтандырылған жүйеде жұмыс жасайды.
«700 000-нан астам жастар психикалық және репродуктивті денсаулық орталықтарымен қамтамасыз етілді. Қазақстан Республикасының халқы үшін 2022-2025 жылдарға арналған жарақаттанудың (балалардың құлауы, суға батуы, терезеден құлауы), алкогольді, беттік-белсенді заттарды, дене белсенділігі мен дұрыс тамақтанудың алдын алу жөніндегі іс-қимылдың кешенді жоспары әзірленіп, бекітілді», - деп жауап берді Денсаулық сақтау министрлігі.
Темекі өнімдеріне акциздер біртіндеп өсті. Осылайша, 2022 жылы темекінің1000 данасына 12 300 теңгеге дейін, 2023 жылғы 1 қаңтардан бастап 1000 данасына 14 100 теңгеге дейін және 2024 жылғы 1 қаңтардан бастап 1000 данасына 15 900 теңгеге дейін болып бекітілді. Темекі өнімдерін тұтынуды азайту бойынша бірқатар шаралар әзірленіп, бекітілді.
«Салауатты тамақтану кәсіпорындарының желісін дамыту үшін біз салауатты мейрамханалар мен денсаулық сақтау дүкендерін дамыту стандарттарын белгілейтін халықтың дұрыс тамақтануы бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірледік. Нәтижелері бойынша дұрыс тамақтану стандарттарына сәйкес келетін бес компания таңдалды. Жұқпалы емес аурулардың алдын алу үшін азық-түлік пен тез дайындалатын тағамдардың құрамы мен тұздылығына байланысты тағамдардағы қоректік заттардың ұлттық бейінін саралау бойынша әдістемелік ұсынымдар әзірленіп, бекітілді», - деп мәлімдеді Денсаулық сақтау министрлігі.
Денсаулық сақтау министрлігі студенттердің физикалық және психикалық денсаулығына әсер ететін өмір салты факторларын зерттеді. Зерттеуге бүкіл ел бойынша 121 мектептен 8528 оқушы қатысты. Халықтың репродуктивті денсаулық туралы ақпаратқа қол жетімділігі артты. Бүкіл ел бойынша салауатты өмір салтын насихаттау бойынша іс-шаралар ұйымдастырылды.