18 Қыркүйек 2013, 04:11
А. Лапов пен Г. Маркони құрастырған электромагнитті толқын арқылы ақпарат тасымалдау амалы байланыстың жаңа құралы радионың дүниеге келуіне себепші болды. Бұл тек қана радиоқабьщдағыштардың аз ғана санымен түсіндірілмеді сонымен қатар, алғашқы жылдары радиоқұралдарының жетіспеушілігінен ақпарат беру тек қана кодпен жазылған түрде жүзеге асты. Телеграфтағы секілді нүкте мен сызықшаға дейінгі берілген мәтіндерді аудара алатын Морзе жүйесі қоданылды. Радионың бұқаралық ақпарат құралы ретіңдегі рөлі мен маңызы бірінші дүниежүзілік соғыс карсаңында артты.
1906 жылы америкаңдық Ли Де Форест радиоқұрылғыларда қолданылатын дыбыстық хабарламаларды, музыканы, шулы эффектілерді жіберуді іске асыратын аудиоэлектро вакуумдық лампаны ойлап тапты. 1908 жылы өнертапқыш алғаш рет музыкалы бағдарламаларды ұйымдастырды. Ол радиосигналдар Париж қаласындағы Эйфил мұнарасынан жіберілген хабарламалар болатын, радиусы 500 мильге дейін тарады. Ұзақ қолданыстан дами түскен электрондьіқ-вакуумдьіқ лампалар радиотехникада ақпаратты және радионың сазды ресурстарының маңызыдылығын артуына, калың көпшіліктің ради мүмкіндігіне қызығушылығының тууына себепші болды. Әлемнің бірнеше елдеріне радио тыңдармаңдардың жүрегінен жол таба білді.
Бірінші дүниежүзілік соғыс кезінде екі аралық армия мен ВМС кемелерін радибайланыспен қамтамасыз етті, соңдай-ақ алғашқы радио берілімдер үгіт-насихат мақсатыңда және жаудың жалған хабарлары радио қабылдағыштардың маңызының артуына септігін тигізді. Радио хабарламаның техникалық базасы жетіле түсті. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін экспериментальді бағдарламалар саны өсе түсіп, ол біршама радио тыңдармандардың мекен-жайларына жіберіліп отырды. Әртүрлі елдердің баспасөзінде радионы насихаттау кеңінен жүргізіліп, бұл қалың көпшіліктің қызығушылығының артуына себеп болды. Шетелдік тыңдармандарға бағьпталған бағдарламалар бастапқыда Еуропалық державалардың тілінде тарады. 1927 жылы Гшаңдия теңіздің ар жағыңдағы өз иелікгеріне арнап хабар жүргізе бастады. 1931 жылы француздықтар да теңіздің ар жағындағы жерлеріне хабар жіберу мақсатыңда Бразилияда, 1964 жылға дейін қызмет атқарған радиобағаналар орнатты. Осылай, Африкаға арналған француздық радиохабарлар тарады.
Франциядағы алғашқы тәжірибелерді Рене Бартелеми лабораториясы жүргізіп, 1929 жылы алғаш көпшілік алдыңда телесеанс өткізген аз жолды телеқабылдағыш ойлап табады. 1931 жылы 14 сәуірде Рене Бартелеми зертханасынан электр мектебіне қашықтығы алғашқы телебағдарлама берілді. Бейнелер өте ебедейсіз еді. Англия мен Германиядағы тәжірибелердің қаркыңды жұмысына қарап француз басшылығы да телевидениені қол астына алды. Бартелеми Париж телевидениесінің бірінші студиясы бастаған Гренель көшесіңдегі ғимаратты алды. Кейін ғалымдар катодты трубкаларда жұмыс істейтін тетеқабылдағыштар жасап, айналымды 180 жолға дейін күшейтті. 1934 жылы далада ең алғаш түсірілім жасалды. Гренель көшесінен қабылдағыштар мен антенналар орналасқан Эйфель мұнарасына дейін коаксиалды кабель жүргізеді. 1935 жылдан бастап күнделікті бағдарламалар уақыты салыстырмалы түрде реттеліп - бұл жыл тарихта Фрацдиядағы телевидениенің өмірге келуінің ресми күні болып есептеледі. Париж студиясы кабаре, цирктерден хабарлар беріп отырды. Студиядағы бағдарламаларға «Пари шераның» жетекші актерлерімен бишілері қатысты. Прожекторлардың күні бойы жанып тұруынан студиядағы температура жұмыс соңыңда 35 градуска дейін жететін, алайда, оған ешкім көңіл бөлмейтін, ал актерлер гонарарсыз жұмыс істейтін болған. 1936 жылдан бастап Зворыкин иноскопын тәжірибеде сынай бастаған француз ғалымдары бейненің көрінісін 455 жолға дейін көтерді.
2000 жылы Франция телевидениесінің жалпы дамуы теңденциясында аса күрделі өзгерістер болған жок, Сонғы үлгідегі технология телекоммунациялық жүйелердің, мультимедиалық жүйелер мен үлен көре алмаушылық, бәсекелестік, жеке телекомпаниялардың өсуіне әкеп соқты. Олар халықаралық деңгейде шығуды көздеп отыр. Мемлекеттік телевидение де көп уақыттан бері тоқырауды бастан кешуде. Ол қаржы жағдайын жақсартып, аудиториясын ұстап қалуға тырысқанмен еш нәтиже шықпайды. Спутиктік және кабельдік телевидиниенің ауқымды дамуы барысыңда "ТФ-1" атты жекеменшік арна елдегі ең танымал телеарна болып қала берді.
Бүгінгі таңда көрермендердің 40%-і ең сенімді ақпарат көзі деп "ТФ-1" есептейді. Ал оның басты бәсекелесі "Франс-2" тек көрерменнің 20%-ьш ғана иеленеді екен. Арна аудиториясының негізін 50-ден кейінгі эйелдер құрайтын көрінеді. Ендігі уақытта "ТФ-1" өзінің "нысанасы" етіп жанұяны қоюды мақсат етті. Көп көңіл 52-минуттық сериалдарға бөлінеді. "ТФ-1" көбіне спорттық бағдарламаларды сатып алуға тырысады. Сонымен ол Пекинде өтетін Олимпиадалық ойындарды тренсляциялауға асығып, футболдан 2002 жылғы әлем чемпионатынан көрсету үшін белсенді түрде күрес жүргізеді, себебі, жарнамадан түсетін пайда көп.
Дереккөз: Шындалиева Меңдігүл
"Шетел Журналистикасы"