Жамбыл өңірінің мәдениеті

Жамбыл облысындағы мемлекеттік кітапханалар Жамбыл облыстық Ш.Уәлиханов атындағы әмбебап ғылыми кітапхана – 1940 жылы 10 мың дана кітап қоры бар қалалық кітапхана негізінде ұйымдастырылған. Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы – 1955 жылы сәуірде құрылған. Жамбыл облыстық көзі көрмейтін және әлсіз көретін азаматтар кітапханасы – 1969 жылы қарашада ашылған. Абай атындағы Тараз қалалық орталықтандырылған кітапханалар жүйесінің құрамында 6 кітапхана бар. Театрлар Жамбыл облыстық қазақ  драма театры – 1936 жылы көркемөнерпаздар үйірмесінің негізінде колхоз-совхоз театры болып құрылған. Жамбыл облыстық орыс драма театры – 1967 жылы қараша айында құрылған.   Мұражайлар Жамбыл облыстық тарихи-өлкетану мұражайы – 1931 жылы ашылған. «Ежелгі  Тараз ескерткіштері» Мемлекеттік қорық-мұражайы – 1979 жылы 25 желтоқсанда құрылған. Оның құрамына  Ежелгі Тараз қаласының жұрты, Айша бибі, Қарахан, Бабажы қатын, Дәуітбек кесене ғимараттары, Қали Жүніс моншасы, Әбдіқадыр мешіті, сақтардың үштебе қорғаны, Тектұрмас кесенесінің қалдығы, Төңкеріс, Төрткүл кесенелері, Ақыртас құрылысы, Төменгі Барысхан, Атлах, Адахкет, Хамукет, Жікіл қалаларының жұрты жатады.   Мәдени мекемелер мен ұжымдар Жамбыл облыстық халық шығармашылығы орталығы – 1958 жылы халық өнерін, шығармашылығын дамыту мақсатында құрылған. Жамбыл облыстық филармониясы – концерттік ұйым. 1967 жылы ұйымдастырылған. Бүгінгі филармония қызметі өнерпаздар өнерімен бірге өріліп, халқымыздың Қазақстан өнер жұлдыздарының өнерімен сусындауға мүмкіндік жасап отырған үлкен шаңырақтың бірі. «Алатау» облыстық ән-би ансамблі – 1970 жылы құрылып, жарты ғасырға жуық құлашын кеңге жайып өнерін түрлендіріп, жас өнерпаздардың өнерімен айқындап шығырмашылық ізденіс нәтижесінде жетістіктерге қол жеткізіп келеді.2001 жылы 4 сәуірдегі облыс әкімінің шешімімен кәсіби ұжым болып құрылып, 2002 жылы жастардың кәсіби фольклорлық-эстрадалық ән-би ансамблі болып ізденістің нәтижесінде қайта құрылды. Облыс көлеміндегі «Халықтық» атағы бар көркемөнер ұжымдары - Халық театрлары «Шахан» халық театры – Байзақ ауданы «Дарын» жастар театры – Жамбыл ауданы «Жуалы» халық театры – Жуалы ауданы «Мыңбұлақ» халық театры – Жуалы ауданы «Мойынқұм» халық театры – Мойынқұм ауданы «Құмөзен» халық театры – Мойынқұм ауданы «Сарысу» халық театры – Сарысу ауданы «Саудакент» халық театры – Сарысу ауданы «Талас» халық театры – Талас ауданы «Шу» халық театры – Шу ауданы «Дулати» студент жастар театры – Тараз қаласы - ән-би ансамбльдері «Шолпан» ән-би ансамблі – Байзақ ауданы «Аса сазы» ән-би ансамблі – Жамбыл ауданы «Қызғалдақ» ән-би ансамблі – Жуалы ауданы «Чун Тян» ән-би ансамблі – Қордай ауданы «Соседушка» орыс фольклорлық ансамблі – Қордай ауданы «Меркі әуендері» ән-би ансамблі – Меркі ауданы «Мойынқұм» ән-би ансамблі – Мойынқұм ауданы «Сұлутөр» ән-би ансамблі – Т.Рысқұлов ауданы «Сударушка» орыс фольклорлық ансамблі – Т.Рысқұлов ауданы «Талас толқыны» ән-би ансамблі – Талас ауданы «Шу еркесі» ән-би ансамблі – Шу ауданы «Бозторғау» ән-би ансамблі – Тараз қаласы - хор ұжымдары «Естелік» ардагерлер қоры – Меркі ауданы «Поколение» ардагерлер қоры – Талас ауданы «Красная гвоздика» ардагерлер қоры – Тараз қаласы - вокалды топтар «Караван» вокалды тобы – Меркі ауданы «Мерей» вокалды тобы – Тараз қаласы - би ансамбльдері «Айналайын» би ансамблі – Жамбыл ауданы «Аққу» би ансамблі – Қордай ауданы «Махаббат» жас таланттар би театры – Қордай ауданы «Буратино» би театры – Тараз қаласы «Жас дәурен» «Үлгілі» би ансамблі – Тараз қаласы - «Сарыарқа» ұлт аспаптар оркестрі – Сарысу ауданы - «Көне Тараз» фольклорлық-этнографиялық ансамблі – Тараз қаласы - «Қарахан» аспапты ансамблі – Тараз қаласы - «Жібек жолы» эстрадалық оркестрі – Тараз қаласы - «Пірімқұловтар» отбасылық ансамблі – Т.Рысқұлов ауданы - «Талант» көркемсурет студиясы – Тараз қаласы   Бұқаралық ақпарат құралдары «Ақ жол» – облыстық газет, 1922 жылы 1 мамырдан «Кедей еркі», 1924 жылы тамыздан «Еңбек», 1929 жылы 1 қаңтардан «Дихан дауысы», 1931 жылдан «Колхозшы», 1938 жылдан «Колхоз жолы», 1939 жылдан «Коммунист», 1944 жылдан «Сталиндік жол», 1958 жылдан «Еңбек туы» деген атпен жарық көріп, 1990 жылы «Ақ жол» атанды. «Ар-Ай» – Жамбыл облыстық қоғамдық-саяси және танымдық жастар газеті, 2005 жылғы 13 қазаннан бастап шығады. «Жамбыл» – Жамбыл облысы әкімиятының әдеби көпшілік танымдық журналы 2004 жылдың басынан бастап шығады. «Жамбыл-Тараз» – қалалық апталық  газет, 1996 жылдың 16 ақпан айынан екі тілде бөлек басылып шығады. «Знамя труда» – облыстық газет, 1919 жылғы тамыздан «Аулие-Атинский вестник», 1939 жылы Жамбыл облысы құрылған соң облыстық «Коммунист», 1963 жылғы 1 мамырдан «Знамя труда» деген атпен шығады «Халық тәлімі» ЖШС – газет, Жамбыл облыстық педагогикалық басылым, 1993 жылдан бастап шығады. «Новый регион» ЖШС газеті, «Салық тәртібі» газеті сияқты тәуелсіз 24 газеттің 9-ы орыс, 8-і қазақ тілінде, 6-ы қазақ және орыс тілдерінде, 1-і қазақ, орыс және өзбек тілінде басылады.

Жамбыл облысындағы мемлекеттік кітапханалар

• Жамбыл облыстық Ш.Уәлиханов атындағы әмбебап ғылыми кітапхана – 1940 жылы 10 мың дана кітап қоры бар қалалық кітапхана негізінде ұйымдастырылған.
• Жамбыл облыстық балалар мен жасөспірімдер кітапханасы – 1955 жылы сәуірде құрылған.
• Жамбыл облыстық көзі көрмейтін және әлсіз көретін азаматтар кітапханасы – 1969 жылы қарашада ашылған.
• Абай атындағы Тараз қалалық орталықтандырылған кітапханалар жүйесінің құрамында 6 кітапхана бар.

Театрлар

• Жамбыл облыстық қазақ  драма театры – 1936 жылы көркемөнерпаздар үйірмесінің негізінде колхоз-совхоз театры болып құрылған.
• Жамбыл облыстық орыс драма театры – 1967 жылы қараша айында құрылған.

Мұражайлар

• Жамбыл облыстық тарихи-өлкетану мұражайы – 1931 жылы ашылған.
• «Ежелгі  Тараз ескерткіштері» Мемлекеттік қорық-мұражайы – 1979 жылы 25 желтоқсанда құрылған. Оның құрамына  Ежелгі Тараз қаласының жұрты, Айша бибі, Қарахан, Бабажы қатын, Дәуітбек кесене ғимараттары, Қали Жүніс моншасы, Әбдіқадыр мешіті, сақтардың үштебе қорғаны, Тектұрмас кесенесінің қалдығы, Төңкеріс, Төрткүл кесенелері, Ақыртас құрылысы, Төменгі Барысхан, Атлах, Адахкет, Хамукет, Жікіл қалаларының жұрты жатады.

Мәдени мекемелер мен ұжымдар

• Жамбыл облыстық халық шығармашылығы орталығы – 1958 жылы халық өнерін, шығармашылығын дамыту мақсатында құрылған.
• Жамбыл облыстық филармониясы – концерттік ұйым. 1967 жылы ұйымдастырылған. Бүгінгі филармония қызметі өнерпаздар өнерімен бірге өріліп, халқымыздың Қазақстан өнер жұлдыздарының өнерімен сусындауға мүмкіндік жасап отырған үлкен шаңырақтың бірі.
• «Алатау» облыстық ән-би ансамблі – 1970 жылы құрылып, жарты ғасырға жуық құлашын кеңге жайып өнерін түрлендіріп, жас өнерпаздардың өнерімен айқындап шығырмашылық ізденіс нәтижесінде жетістіктерге қол жеткізіп келеді.2001 жылы 4 сәуірдегі облыс әкімінің шешімімен кәсіби ұжым болып құрылып, 2002 жылы жастардың кәсіби фольклорлық-эстрадалық ән-би ансамблі болып ізденістің нәтижесінде қайта құрылды.

Облыс көлеміндегі «Халықтық» атағы бар көркемөнер ұжымдары

- Халық театрлары

• «Шахан» халық театры – Байзақ ауданы
• «Дарын» жастар театры – Жамбыл ауданы
• «Жуалы» халық театры – Жуалы ауданы
• «Мыңбұлақ» халық театры – Жуалы ауданы
• «Мойынқұм» халық театры – Мойынқұм ауданы
• «Құмөзен» халық театры – Мойынқұм ауданы
• «Сарысу» халық театры – Сарысу ауданы
• «Саудакент» халық театры – Сарысу ауданы
• «Талас» халық театры – Талас ауданы
• «Шу» халық театры – Шу ауданы
• «Дулати» студент жастар театры – Тараз қаласы

- ән-би ансамбльдері

• «Шолпан» ән-би ансамблі – Байзақ ауданы
• «Аса сазы» ән-би ансамблі – Жамбыл ауданы
• «Қызғалдақ» ән-би ансамблі – Жуалы ауданы
• «Чун Тян» ән-би ансамблі – Қордай ауданы
• «Соседушка» орыс фольклорлық ансамблі – Қордай ауданы
• «Меркі әуендері» ән-би ансамблі – Меркі ауданы
• «Мойынқұм» ән-би ансамблі – Мойынқұм ауданы
• «Сұлутөр» ән-би ансамблі – Т.Рысқұлов ауданы
• «Сударушка» орыс фольклорлық ансамблі – Т.Рысқұлов ауданы
• «Талас толқыны» ән-би ансамблі – Талас ауданы
• «Шу еркесі» ән-би ансамблі – Шу ауданы
• «Бозторғау» ән-би ансамблі – Тараз қаласы

- хор ұжымдары

• «Естелік» ардагерлер қоры – Меркі ауданы
• «Поколение» ардагерлер қоры – Талас ауданы
• «Красная гвоздика» ардагерлер қоры – Тараз қаласы

- вокалды топтар

• «Караван» вокалды тобы – Меркі ауданы
• «Мерей» вокалды тобы – Тараз қаласы

- би ансамбльдері

• «Айналайын» би ансамблі – Жамбыл ауданы
• «Аққу» би ансамблі – Қордай ауданы
• «Махаббат» жас таланттар би театры – Қордай ауданы
• «Буратино» би театры – Тараз қаласы
• «Жас дәурен» «Үлгілі» би ансамблі – Тараз қаласы

- «Сарыарқа» ұлт аспаптар оркестрі – Сарысу ауданы

- «Көне Тараз» фольклорлық-этнографиялық ансамблі – Тараз қаласы

- «Қарахан» аспапты ансамблі – Тараз қаласы

- «Жібек жолы» эстрадалық оркестрі – Тараз қаласы

- «Пірімқұловтар» отбасылық ансамблі – Т.Рысқұлов ауданы

- «Талант» көркемсурет студиясы – Тараз қаласы

Бұқаралық ақпарат құралдары

• «Ақ жол» – облыстық газет, 1922 жылы 1 мамырдан «Кедей еркі», 1924 жылы тамыздан «Еңбек», 1929 жылы 1 қаңтардан «Дихан дауысы», 1931 жылдан «Колхозшы», 1938 жылдан «Колхоз жолы», 1939 жылдан «Коммунист», 1944 жылдан «Сталиндік жол», 1958 жылдан «Еңбек туы» деген атпен жарық көріп, 1990 жылы «Ақ жол» атанды.
• «Ар-Ай» – Жамбыл облыстық қоғамдық-саяси және танымдық жастар газеті, 2005 жылғы 13 қазаннан бастап шығады.
• «Жамбыл» – Жамбыл облысы әкімиятының әдеби көпшілік танымдық журналы 2004 жылдың басынан бастап шығады.
• «Жамбыл-Тараз» – қалалық апталық  газет, 1996 жылдың 16 ақпан айынан екі тілде бөлек басылып шығады.
• «Знамя труда» – облыстық газет, 1919 жылғы тамыздан «Аулие-Атинский вестник», 1939 жылы Жамбыл облысы құрылған соң облыстық «Коммунист», 1963 жылғы 1 мамырдан «Знамя труда» деген атпен шығады
• «Халық тәлімі» ЖШС – газет, Жамбыл облыстық педагогикалық басылым, 1993 жылдан бастап шығады.

«Новый регион» ЖШС газеті, «Салық тәртібі» газеті сияқты тәуелсіз 24 газеттің 9-ы орыс, 8-і қазақ тілінде, 6-ы қазақ және орыс тілдерінде, 1-і қазақ, орыс және өзбек тілінде басылады.