Қазақстанда балалардың 17,5%-ы буллингке ұшырайды, сауалнамаға қатысқан жасөспірімдердің 6,8%-ы айына 2-3 рет айналасындағылардың тарапынан оларға қарсы қоюды және қорқытуды бастан кешіреді, 11-15 жастағы балалардың 14,1%-ы өз құрдастарына қатысты буллингке қатысқанын мойындады. Мұндай деректер ҚР Денсаулық сақтау министрлігінің Қоғамдық денсаулық сақтау ұлттық орталығы жүргізген оқушылардың өз денсаулығы мен әл-ауқатына қатысты мінез-құлқын бағалау және мониторингілеу бойынша 2022 жылғы ұлттық зерттеу нәтижесінде алынды, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Сауалнама барысында анықталғандай, ұлдардың арасындағы буллингке қатысу көрсеткіштері қыздарға қарағанда жоғары. Буллингке ұшырағандарының ең жоғары үлесі 11 жастағы балалардың арасында болады және олар 15 жасқа толған сайын төмендейді.
Егер өткен жылы 11 жастағы ұлдар мен қыздардың арасында буллингке ұшырағандарының үлесі (кемінде 2-3 рет) 17,7%, ал 2018 жылы 14% болды. Бұл балалардың арасында буллингке ұшырағандарының 3,7% өсуін білдіреді.
ДСМ мәліметінше, буллингтің профилактикасы үшін ерте араласу өте маңызды, бала зорлық-зомбылықпен жалғыз қалмауы керек. Мұнда мұғалімдердің мұқияттылығы мен ұстанымы, ата-ана мен баланың арасындағы сенімді қарым-қатынас өте маңызды.
Өкінішке қарай, бұл жаралаушы тәжірибенің салдары бар және депрессия мен суицидтік ойларға дейін балалардың психикалық денсаулығына терең теріс әсер етуі мүмкін.
Баланың буллингке ұшырағанының белгілері зейін қою проблемалары, депрессия, көңіл-күйінің болмауы, ашуланшақтық, сенімсіздік сезімі, сезімталдықтың жоғарылауы, асқазанның ауыруы, шаршау, тәбеттің болмауы, әлеуметтік байланыстардың жоқтығы, қорқыныш белгілері болуы мүмкін, мысалы, кеуде тұсындағы қысым, терлеу, арқасының, желкесінің, бұлшықеттерінің ауыруы, ұйқының бұзылуы. Егер сіз балаңызда осындай белгілерді байқасаңыз, шұғыл шаралар қабылдау қажет, ең алдымен мұғалімдерге хабарлау қажет және бұл мәселені психологтарды және қажет болған жағдайда ювеналды инспекция қызметкерлерін тарта отырып, бірлесіп шешу керек, - делінген мәліметте.
Бүгінгі таңда жасөспірімдер мен жастарды қолдау үшін, оның ішінде буллинг мәселелері бойынша жоғары білікті тегін медициналық-психоәлеуметтік және медициналық-әлеуметтік көмек көрсететін 157 жастар денсаулық орталығы жұмыс істейді. Жастар денсаулық орталықтары өз қызметінде денсаулықты сақтауға, жасөспірімдердің арасындағы қауіпті мінез-құлықты төмендетуге, әлеуметтік сүйемелдеуге және ізгі ниет, қолжетімділік, еріктілік және сенім қағидаттары негізінде олардың құқықтарын қорғауға бағытталған тиімді технологияларды пайдаланады.
Буллинг - бұл басқаны қорқытуға және сол арқылы оны өзіне бағындыруға бағытталған жүйелі қарсы қою, қорқыту, физикалық немесе психологиялық террор. Бұл саналы қиянаттың ұзақ процесі.