Калифорниялық ғалымдар тобы тарихта алғаш рет үсті біркелкі емес, екі бөлікке бөлінген жұлдыз тапты: оның бір жағы сутектен, екінші жағы гелийден тұрады, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі ВВС-ге сілтеме жасап.
Янус (Ежелгі Римдегі құбылмалы Құдай құрметіне) деген атау берілген жұлдыз ақ ергежейлілерге жатады, оны ғалымдар бұрын зерттеген. Ғалымдар көптеген миллиард жылдан кейін біздің Күн ақ ергежейліге айналады деп болжап отыр. Алайда, бұл екі «газ полюсінен» - бір жағы гелий, екінші жағы сутектен құралғаны анық көрінетін алғашқы жұлдыз.
Бұл ақ ергежейлінің қарама-қарсы жағында физикалық сипаттамалары мүлдем өзгеше. Біздің өлшемнің нәтижесін біреуге көрсетсем, адамдар өз көздеріне өзі сене алмайды», - деп түсіндірді Калифорния технологиялық институтының астрофизигі Илария Кайаццо. Ол Nature журналында жарияланған мақаланың авторларын тобын басқарады.
Сан-Диегодағы Калифорния технологиялық институтының Паломар обсерваториясының астрономдары таңқаларлық жұлдызды бірінші болып тапты. Оны Zwicky Transient Facility (ZTF) көмегімен анықтауға болады — бұл құрал әр түнде жаңа нысандарды іздеу үшін жұлдызды аспанды сканерлейді.
Ақ ергежейлілер - сөнген жұлдыздардың жанып кеткен ядролары, олар сөнген кезде қызыл алыпқа айналады. Бұл тұрғыда «Янус» эволюциясы біздің Күннен он миллиард жыл бұрын пайда болды, ол шамамен 35 мың градус Цельсий температурасына дейін салқындап үлгерген.
Жұлдыздың атауы әзірге тырнақшамен жазылады, өйткені жұлдыздар каталогтарында құбылмалы ергежейлі әлі күнге дейін өзінің бұрынғы «атымен» (дәлірек айтқанда координаттарымен) тұр: ZTF J203349.8+322901.1. Ғалымдарда бұл құбылысқа көптеген түсіндірме беріп жатыр, бірақ олардың көпшілігі мұның басты себебін ерекше ақ ергежейлінің күшті магнит өрісімен түсіндіреді.
«Ғарыш денесінің маңындағы магнит өрісі асимметриялы, яғни бір жағы екінші жағына қарағанда күшті. Бұл түрлі заттардың бір-бірімен араласуына айтарлықтай ықпал етеді», - деп түсіндірді Кайаццо.