2023 жылдың 14-15 сәуір аралығында Алматы қаласында Түркі академиясы әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің қолдауымен Түркі әлемі Ұлттық ғылым академиялары одағы Бас Ассамблеясының VI-ші отырысы өтті, деп хабарлайды El.kz ақпарат агенттігі.
Алқалы жиынға Қазақстан Республикасының Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек, Халықаралық Түркі академиясының президенті Шаин Мустафаев, әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетінің ректоры Жансейіт Түймебаев, Түркі мемлекеттері ұйымы Будапешттегі өкілдігінің атқарушы директоры Янош Ховари, Әзербайжан Ұлттық ғылым академиясының президенті Иса Габиббейли, Қазақстан Республикасының Ұлттық Ғылым академиясының президенті Күнсұлу Закарья, Қырғыз Республикасының Ұлттық Ғылым академиясының президенті Қанатбек Абдрахматов, Түркия Ғылым академиясының президенті Музаффер Шекер, Моңғолия Ғылым академиясының президенті Рэгдэл Дүгэр, Башқұртстан Республикасы Ғылым академиясының президенті (РФ) Камиль Рамазанов, Татарстан Республикасы Ғылым академиясының вице-президенті (РФ) Дания Загидуллина, Өзбекстан Республикасы Ғылым академиясының бас ғалым хатшысы Гайрат Бахадиров, сонымен қатар бауырлас елдердің бірқатар жоғарғы оқу орындарының ректоры мен белгілі ғалымдар қатысты.
Шара аясында ТӘҰҒАО-дағы іс басындағы төрағалық Қырғыз Республикасы Ұлттық ғылым академиясынан Татарстан Ұлттық Ғылым Академиясына өтті.
Жиын барысында Түркі мемлекеттері арасындағы ғылыми ынтымақтастықтың өзекті мәселелері, соңғы жылдары түркі елдері экология, су ресурстарын ұтымды пайдалану, заманауи технологиялар мен жасыл энергетиканы дамыту, тағы да басқа салаларда бетпе-бет келіп отырған сын-қатерлер тұрғысынан бірлескен ғылыми-зерттеу бағдарламалары мен жобаларды іске асыру мүмкіндіктері және перспективалары кеңінен талқыланды.
Сондай–ақ түркі елдерінің ғылыми қауымдастықтары арасында гуманитарлық ғылымдар, атап айтқанда түркі халықтарының ортақ тарихын, тілін, әдебиеті мен мәдениетін зерттеу саласындағы өзара іс-қимылды одан әрі тереңдету туралы пікір алмасылды.
Кездесуге қатысушылар түркі интеграциясының қазіргі кезеңінде түркі мемлекеттерінің алдында тұрған өзекті міндет түркі елдері арасындағы ғылыми және ғылыми-техникалық ынтымақтастықты, әсіресе техникалық және жаратылыстану бағыттарын жан-жақты тереңдетудің маңыздылығына тоқталды.
Күн тәртібіндегі мәселелерді талқылау барысында қатысушылар Түркі академиясының құзіреттілік аясын жаратылыстану және техникалық ғылымдарын қамту арқылы кеңейтудің өзектілігіне назар аударды.
Осы орайда Ш.Мұстафаев Түркі академиясы түркі интеграциясы ынтымақтастығы институттарының бірі, сондай-ақ халықаралық ұйым және ғылыми үйлестіру орталығы ретінде біздің елдеріміз арасындағы ынтымақтастықты дамыту үшін ортақ платформалар мен тетіктер жасай алады және құруға тиіс екенін атап өтті. ғылым саласындағы елдер.
Осы тұрғыда 2015 жылы Түркі академиясының мұрындық болуымен құрылған тұғырнама ретінде Түркі әлемі Ұлттық ғылым академиялары одағының әлеуетін қайта бағалау ұсынылды.
Тараптар түркі интеграциясына тың серпін беру үшін ғылыми орталықтар мен ғалымдардың ғылыми-техникалық салада серпінді сипаттағы ортақ жобаларды жүзеге асыру қажет деген қорытындыға келді. Мұны түркі әлемінің алдағы онжылдықтарға арналған дамуының негізгі бағыттары мен мақсаттарын қамтитын өзіндік жол картасы болып табылатын «Түркі әлемінің көзқарасы – 2040» стратегиялық құжатының тиісті ережелері де көрсетеді.
Жиын сонында арнайы қорытынды құжаты қабылданып, Одақтың келесі отырысының орны мен уақыты белгіленді.
Айта кету керек, ТӘҰҒАО 2015 жылғы 29 маусымда Астана қаласында Астанада Татарстан Республикасы Ғылым академиясының бастамасымен құрылып, оның алғашқы отырысы Түркі Академиясының алаңында өтті. ТӘҰҒАО хатшылығының функцияларын Түркі академиясы жүзеге асырады. Осыған дейін ТӘҰҒАО 5 рет кезекті жиыны мен 1 төтенше отырысы өткен